van Vosmaar, schepen van Goes en mr.Jacob Valcke, stadssecretaris. Twee maan
den later hadden zij overeenstemming bereikt met de Prins. Op 22 maart 1577
tekenden zij met de Prins de Satisfactie van Goes, die hierachter als bijlage is op
genomen.
Het eerste artikel bevatte de bepaling dat de Rooms-Katholieke godsdienst onver
kort gehandhaafd zou worden. De reeds in de andere delen van Zeeland zich snel
verspreidende protestantse godsdienst kreeg echter ook in Goes steeds meer vaste
voet onder de grond. Om de ontstane konflikten wat te sussen wees het stadsbe
stuur, na veel dralen, de kerk van het Kruisbroederklooster (westzijde Beesten
markt) toe aan de Hervormden. Deze waren echter niet snel tevreden en bleven
hun eisen stellen. Er vond zelfs nog een kleine beeldenstorm plaats, ondanks de
pogingen van de predikant om dit te verhinderen. Op 8 oktober 1577 namen de
Hervormden de Maria Magdalenakerk in hun bezit en hielden er hun eerste open
bare dienst, hoewel het aantal Hervormden nog zeer gering was. Door dit alles was
echter de Satisfactie op losse schroeven komen te staan. De Prins verklaarde in
1578 echter dat alle overige artikelen onveranderlijk gehandhaafd bleven.
Het tweede artikel bepaalde dat de stad geen troepen hoefde in te kwartieren,
tenzij in tijden van nood. Nog in 1692 zouden de Goese bestuurders zich op dit
artikel beroepen om, na een hevig konflikt met Koning-Stadhouder Willem III,
het binnentrekken van diens troepen te verhinderen. De Prins bevestigde verder
alle rechten die de stad en de dorpen verkregen hadden op het gebied van de recht
spraak en de verandering van de besturen. Omdat Goes zich nu pas aansloot bij
de Prins wilde het niet opdraaien voor de kosten die de Staten van Zeeland reeds
gemaakt hadden voor de oorlogvoering. De Goesenaars werden hiervan door de
Prins vrijgesteld, maar moesten wel met ingang van april 1577 gaan meebetalen
in de gewestelijke belastingen.
Herdenking.
Naar mate de vaderlandslievende gevoelens sterker werden steeg ook de belang
stelling voor de Satisfactie. In 1777 zou het 200 jaar geleden zijn dat de satisfactie
werd gesloten en het stadsbestuur besloot dat dit niet onopgemerkt voorbij mocht
gaan.
Eind 1776 begonnen de eerste voorbereidingen. Er werd een commissie in het
leven geroepen bestaande uit de twee burgemeesters: Johan Isebree en mr.Willem
van der Bilt, de schepenen en raden mr.Dignus Keetlaer en mr.Wilhelmus Christi-
anus de Crane en de raden en secretarissen mr.Aarnout Wilhelm van Citters en
mr.Antoni Ossewaarde.
Op zaterdagmorgen 22 maart begonnen de festiviteiten met kanonschoten. De
diakonie van de Hervormde gemeente deelde vlees en brood uit aan de armen.
Het voltallige stadsbestuur ging in optocht naar de overvolle Maria Magdalenakerk
waar dominee Dirk Kaas de dienst leidde en een preek hield die ongeveer twee
uur duurde. Het orgel bracht, begeleid door een koor, passende muziek ten geho
re. Onder het spelen van het Wilhelmus verlieten de regenten de kerk en inspec
teerden het garnizoen dat stond aangetreden op de Grote Markt.
11
