slaagde Christoffel erin de andere oever te bereiken, omdat bij elke stap die de reus deed zijn
last zwaarder werd. Na de oversteek maakte het kind zich bekend als Jezus Christus.
Christoffel wordt meestal voorgesteld steunend op een stok met het Christuskind op de schou
der. Hij wordt als patroon beschouwd tegen een onvoorziene dood: zag men zijn beeltenis dan
was men die dag beschermd tegen een plotseling overlijden. Meestal werden afbeeldingen van
de heilige dan ook bij de ingang van een kerk geplaatst (44).
Bijlage B
Van den bierdragers ter Goes. Copie.
Willem bij der genaden Godts palensgrave opten Rijn, hertoghe in Beyeren, grave van Hene
gouwen, van Hollandt, van Zeelandt, heere van Vrieslandt, doen condt allen luyden dat wij om
oirbaerende proffijts willen onser goeder luyden ende gemeenten van der Goes wederseyt heb
ben ende wederseggen mit desen brieve sulcke ghifte ende brieve als onse lieve neve grave
Guye van Bloys, dien Godt genadigh sij, in voortijden tot sijnen off sijnre nacomelingen
wederseggen gegeven heeft den bierdragers van der Goes. Want onse meyninghe ende wille is
dat een yegelijck binnen der Goes voirtaen sijn broot daer mede verdienen ende winnen sal
moghen alsoo wel die een als die ander ende niemant sonderlinge ende des willen wij ende ont
bieden mit ernsten onsen getrouwen bailliu, burgemeesters, schepenen ende rade van der Goes,
die nu sijn ende namaels wesen sullen, dat sij voortaen alle weke ter eeren Godts drie missen
doen doen op onser Vrouwen outaer in der kercken ter Goes als tot hier toe costumelijck
geweest heeft ende daer voor sullen sij weder opbueren ende ontfaen te hulpe tot die missen te
doen doen van elcken last biers eenen Hollantschen grooten, die wij eenen yegelijcken affge-
nomen willen hebben sonder verdrach gelijcken tot deser tijt toe gewoonlijck is geweest ander-
halven grooten daer aff te nemen ende daer toe sullen onse getrouwe voornoemden rechte-
voort aenvairden vier gemeten landts gelegen in der Goes ende in Wolffartsdijck ende anders
alle goede die der baerrien voortgeroert tot desen daghe toe toebehoort hebben, ende die hou
den ende gebruycken tot behoeff der cappelryen ende des outaers van onser Vrouwen voor-
screven ende ombieden ende gebieden ernstelick den bierdragers voornoemt dat sij sonder
merren heur hande trecken van den vier gemeten ende anderen goeden voorscreven ende hun
dier ende der vrijheden voortgeroert niet meer en bewinden in eenigerwijs vorder dan een
ander. In oircode desen brieve ende onse signet hier op gedruct, gegeven tot Middelburgh op-
ten 22en dach in julio in 't jaer ons Heeren duysent vierhondert ende zeven, ende was bese
geit met een opgedruct zegel van groenen wasse, ende geschreven in pampier (45).
Bijlage C
Uit eene oude Francijne brief, bij het bierdragersgilde bewaert werdende. Zonder dagh of jaer.
Dit es alsulcken ordinantie als gemaeckt is om t'onderhouden bij de gemeen gildebroeders van
Sinte Christoffel.
(1. Item in den eersten zoe sal Sinte Christoffel hebben van elcken urslach 6 grooten.
(2. Item ten tweeden es noch geconcludeert dat er niemant en sal moghen wercken, te
weten van half maerte tot baemesse toe, voer dat de kercke open gedipt es, ende binnen dien
tijt 't s'avondts nae den negen uuren, tenzij bij discretie van die dekens, op de verbuerte van
128
