Twee van de genoemde versieringsmotieven, de Vlaamse wortel en de haakvoluut, geven ons
een aanknopingspunt voor de datering van de paal. De Vlaamse wortel is op gevels toegepast
tussen 1560 en 1635, de haakvoluut werd vooral door Vredeman de Vries gebruikt na 1590 en
bleef tot ongeveer 1620 in zwang. (4). Onze paal kan men dan ook dateren: omstreeks 1600.
Dat wordt ook aangetoond door het oudste jaartal - 1611 - dat ik op dergelijke palen tegen
kwam.
In het verleden is wel gezocht naar een mogelijke symbolische betekenis van de beschreven
ornamenten, waarvan dan de wortel vergeleken werd met een zwaard. Het is echter bekend dat
in de renaissance de, vaak in Italië geïnspireerde, kunstenaars 'ornamentboeken' uitgaven met
fantasievolle modellen bestemd voor handwerkslieden. Na de middeleeuwen brachten deze
kunstenaars een geheel nieuwe vormentaal. In hun tijd werden ze 'vynders' (uitvinders)
genoemd. Vooral Hans Vredeman de Vries (1526 - ca. 1606) was een producent van vele (34!)
voorbeeldboeken met prenten van ornamenten, cartouches, fonteinen, zuilen, tuinen en
gevels. Zijn doel was de ambachtsman te inspireren, hij populariseerde de renaissance in de
Nederlanden. (5).
Baarland, Dorpsstraat
Goes, Kerkhof
Stoeppaal museum Goes
53
