Ill Andere 17e eeuwse palen
in het laatste deel van dit artikel wil ik nog enige opmerkingen maken bij unieke palen. In de
meeste gevallen betreft het hier palen die ik niet van andere plaatsen ken. Ze worden hier
beschreven, omdat ze uit dezelfde tijd stammen.
Schepenrechtbank Kapelle
Een bijzonder gaaf exemplaar met Vlaamse wortel voorzien van leeuwekop met ring en daar
naast zijvleugels versierd met dop, staat bij de andere palen aan de Weststraat. Het is duidelijk
dat daar iets op kon liggen.
Het aardige is dat ik een foto bezit van de schepenrechtbank te Brecht in België (prov. Ant
werpen) waar inderdaad op dergelijke palen een geprofileerde ballustrade ligt. Op de plaats van
de leeuwekop hier een ring.
Bij kasteel Cleydael te Schelle in België (prov. Antwerpen) is precies zo'n paal ontdekt met op
de plaats van de leeuwekop een hartvormig wapenschildje. (14)
Omdat in Belgische bronnen het woord schepenbank of schepenrechtbank gebruikt wordt,
heb ik dat woord ook hier geschreven.(15) Hoe een schepenrechtbank functioneerde is mij
niet bekend.
Ontdaan van deze diepere betekenis, zou het ook onderdeel van een stenen stoephek geweest
kunnen zijn.
Stoeppaaltje Witte Paardstraat in Goes
Een vrij gaaf ex. met een kleine Vlaamse wortel en een hartvormig schildje. Een fragment op
Grote Kade 32 in Goes is evenals dit paaltje vrij smal en heeft ook het wortelornament.
Stoeppaal 1680, Goes
In de kelder van het Gemeente-archief, Wijngaardstraat 3 a bevindt zich tenslotte een druk
bewerkte stoeppaal uit 1680, helaas in vele stukken gebroken.
Het geheel is 2 m, het bewerkte deel 1.30 m hoog. Men ziet naast de Vlaamse wortel fraaie
voluten met trossen. Op de kop bevindt zich een gebeeldhouwd tonnetje.
Ik vermoed dat deze paal in opdrach t is vervaardigd van een wijn- of bierhandelaar ter verfraai
ing van zijn stoep.
Op de andere paal heeft stellig ANNO gestaan en het bijzondere feit doet zich nu voor dat het
onderstuk van die paal gevonden is te 's-Heer Arendskerke!
Het staat er op de hoek Vermetstraat/Torenring. Men vergelijke de foto's, zij zijn exact het
zelfde! Ook de stoeppaal 1680 zou gelijmd möeten worden en weer een plaats krijgen in het
stadsbeeld.
Afgezien van enkele zeer onduidelijke fragmenten gevonden te Goes in de Nieuwstraat, Grote
Kade en 's-Heer Hendrikskinderenstraat die hier niet worden afgebeeld, heb ik nu een toelich
ting gegeven op alle foto's aangedragen door de Werkgroep Kleine Monumenten. Het betrof
hier allemaal 'autochtone' stenen, want ook met deze bouwkundige fragmenten wordt gehan
deld. Stenen verdwenen naar elders en andersom.
Waar bleven bijvoorbeeld uit Goes de 'merkwaardige stoeppalen met leeuwekoppen in Nieuw
straat 36'? (16). Detailonderzoek in oude fotocollecties kan dit nog wel eens oplossen.
61
