Hervormde kerk te Wemeldinge.
men te zitten, praktisch uitgesloten door het systeem van de zitplaatsen-verhuur en de daarbij
behorende verdeling in dure, minder dure, goedkope en vrije plaatsen. Behalve dan bij het
Avondmaal aan de lange tafel, maar reeds in 1807 klaagde men dat daar bijna niemand meer
aan deelnam. Toch was het algemeen verval dat het 19e eeuwse Nederlands Hervormd kerkge
nootschap te zien geeft, in Wemeldinge minder waarneembaar dan elders. Dit kwam vooral
door de persoon van ds. Jan Kamerman, die van 1828 - 1852 predikant in Wemeldinge was.
Zijn manier van preken en pastoraal werk en ook wel zijn meer of mindere mate van rechtzin
nigheid, hebben voorkomen dat de Afscheiding van 1834, die in Zeeland onder leiding stond
van ds. Huibert Jacobus Budding, ook in Wemeldinge vaste voet kreeg. De toestand
veranderde nadat in 1852 Jan Kamerman was overleden en met een plechtige lijkrede over de
tekstEnde Henoch wandelde met God, ende hij en was niet meer, als laatste in de kerk begra
ven was. Voortaan wisselden vele predikanten elkaar in snel tempo af, een aantal was uitge
sproken vrijzinnig, langdurige vakatures onder vrijzinnige konsulenten, strubbelingen en open
lijke twisten volgden elkaar op. Het kerkelijk en godsdienstig leven ging achteruit.
Aan de andere kant was daar de grote roep, die van Budding uitging en inmiddels hadden er
enkele individuele afscheidingen plaatsgevonden, die in Wemeldinge grote indruk hadden
gemaakt. Het betrof leden van het boerengeslacht De Schipper. Niet het eerste het beste dus.
De rijkdom van de De Schippers was bekend. Dirk de Schipper, die als patriot bij de revolutie
van 1795 de afgezette prinsgezinde Gillis Houtekamer was opgevolgd als schout van Wemel
dinge, kon immers vanaf de Rusen tot de Postweg lopen zonder over iemands anders land te
moeten gaan. En was het verhaal niet over geheel Zuid-Beveland bekend dat de kinderen van
89
