In zijn rede die leidde tot de oprichting van de werkliedenvereniging Onderling Belang bezwoer
hij de arbeiders om toch vooral geen politiek te gaan bedrijven; dit lag voor hen te hoog en
daarmee werden hun belangen niet gediend. Tevens waarschuwde hij voor het socialisme en
het rooms-katholicisme. Volgens hem waren liberalen en anti-revolutionairen de aangewezenen
om iets voor de arbeiders te doen (191).
Bij zijn afscheid als redakteur van het Weekblad voor de Nederlandse Bond van Gemeente-
Ambtenaren werd er een afscheidsnummer aan hem gewijd. Elenbaas werd hierin geschetst als
"een stillen en bescheiden werker een man met breede kennis en doordachte bezadigd
heid in zijn uitingen". Al het werk dat uit zijn handen kwam had "het stempel van degelijkheid
zonder druktemakerij". Vóór alles beantwoorde hij aan "het beeld van een goed Zeeuwsch-
Hollandsch voornaam burger, die zegen geeft en zegen ontvangt door zijn persoonlijkheid en
arbeid" (190). Door zijn grondigheid voorzag hij vaak feilloos de gevolgen die uit een beslis
sing voortkwamen. Wellicht was dit ook de reden dat juist hij het was, die de arbeiders en
kleine ambachtslieden van Krabbendijke de weg wees naar Onderling Belang. Hij was overtuigd
van de gunstige werking die van een dergelijke vereniging uit kon gaan. Daar waren in diverse
dorpen op de Bevelanden de bewijzen voor geleverd. De Krabbendijkse arbeiders traden zonder
voorbehoud toe, omdat hun burgemeester bij de vereniging betrokken was. Hierdoor werd
voorkomen dat zich konkurrerende verenigingen vormden. Er werd een hechte en vruchtbare
band gelegd tussen de werkliedenvereniging en de gemeente. Tenslotte werd voorkomen dat
figuren van achter de dorpshorizon zich opwierpen tot voormannen, die de verhoudingen bin
nen de plattelandssamenleving zouden kunnen verstoren. Het pleit voor Elenbaas dat deze ge
dachten aan hem kunnen worden toegeschreven (192).
Bijlage II
Biografie van Jacobus Welleman
Hij werd geboren te Krabbendijke op 4 september 1874. Zijn gehele leven bleef hij als land
bouwer in Krabbendijke gevestigd. Na raadslid en wethouder geweest te zijn werd hij in 1913
burgemeester van die gemeente. Hij huwde op 4 november 1897 te Krabbendijke met Suzanna
Maria van Arenthals, geboren te Hengstdijk op 30 december 1877. Het gezin werd uitgebreid
met: Leuntje Jacoba Wilhelmina, geboren op 5 november 1898; Jacoba Wilhelmina Leuntje,
geboren op 13 oktober 1900; Cornelis Catharinus, geboren op 18 november 1901; Machiel
Willem, geboren op 16 april 1905; Christiaan Lambertus, geboren op 13 november 1910 en
Suzanna Maria Anna Christina, geboren op 27 mei 1915.
Jac. Welleman overleed op 25 december 1939 (193).
Afbeelding 18. Krabbendijke in 1981Boerderijen van Van Gorsel en Welleman, Dorpsstraat 77 en 79
(foto door de auteurs).
77
