Boeten en breuken
Hier blijkt dat er inkomsten binnenkwamen van boeten en breuken, hetgeen een vast
staande uitdrukking was voor geldsbedragen die aan boete werden betaald door overtre
ders der wettige voorschriften.
Deze bedragen moesten worden voldaan op een aangekondigd tijdstip ter plaatse (in een
herberg) waar het waterschapsbestuur besloten had rechtszitting of vierschaar te houden
(20).
In de aangehaalde rekeningpost staat echter te lezen: de vergaderkosten bedroegen f 8,80
boven datgene wat van boeten en breuken was ingekomen. Dit betekent dat het bedrag
dat Nayer ontving bestond uit:
a. de ons onbekende opbrengst van boeten en breuken,
b. de f8,80.
De conclusie moet zijn dat het bedrag van boeten ter plaatse in de herberg werd verteerd.
Waren de kosten nog hoger dan dit bedrag, dan werd het meerdere uit de kas bijbetaald.
Nog een ander voorbeeld, nu uit Goes.
Gheleyn Jacobszoon in de Rijsel betaald hetgeen te zijnen huize door de dijkgraaf en de
gezworens verteerd was, toen zij ommegang en rechtsdag gehad hadden
op de dijken, bermen en heerenwegen der parochiën van 's-Heer Abtskerke, Sinouts-
kerke, Baarsdorp en Oud 's-Heer Arendskerke met de dijk Ter Lucht
en dit bij de eerste en de tweede reis,
boven hetgeen van boeten en breuken ter vierschaar ingekomen was,
de som van f 19,55'(21).
De overtredingen betroffen in de meeste gevallen weigerachtigheid om gevergde prestaties
in natura, zoals het onderhouden van een stuk dijk, weg of sloot, naar behoren te verrich
ten (22).
Dergelijke rekeningposten als de geciteerde geven een vertekend - te laag - beeld van de
werkelijke vergaderkosten.
5.
De auditie
Vrijwel elk jaar zijn de kosten van de auditie de hoogste verteerpost. Wat was deze audi
tie?
Onder auditie werd verstaan de jaarlijks in het voorjaar gehouden bijeenkomst ter goed
keuring van de inkomsten en uitgaven van het waterschap over het afgelopen jaar. Alle
posten werden voorgelezen aan de aanwezigen, die dus de rekening afhoorden, vandaar
de naam auditie
Dit afhoren van de rekening vond niet plaats in een herberg, maar op het stadhuis van
Goes. In de herberg moet men het informele gebeuren er omheen lokaliseren, met de ge
zamenlijke maaltijd als hoogtepunt.
84
