A.L. KORT Noten Inleiding 1. Beusekom, Getijden, 3. 2. Voor een uitgebreid literatuur overzicht wordt verwezen naar: Nycolaas, Volkshuisvesting, 194-238. De Periode tot de Eerste Wereldoorlog 1. Nycolaas, Volkshuisvesting, 15. Zie ook: Beusekom, Getijden, 21-23. 2. Geciteerd uit: Wonen, Werken Amsterdam, 27. 3. Zie bijv.: Brugmans, Arbeidende klasse, 157-164; Roland Holst, Kapitaal (I) 119-121 en (II) 35-37. Voor een beschrij ving van de situatie in Middelburg Coronel: Middelburg, 246, 249 en 272 ev. en het fraai uitgevoerde prentenboek van De Bruin, Ontwikkeling, 50-53. 4. Cijfers vóór 1800 bij benadering in: GA Goes, documentatie, nr. 260, bevolkingsaantallen van Goes. 5. Abelmann, Bolwerken", 171 en Smook, Binnensteden, 198. 6. Op basis van de 'kohieren der 200ste penning' (GA Goes, Archief Stad, inv. nrs. 4070-4239) is het aantal panden in de zeventiende en achttiende eeuw vrij nauwkeurig te berekenen. De gegevens over de bevolkingsdichtheid in 1850-1860 in: Broes van Dort, Kennis sterfte, tabel V. 7. Kort, „Armoede", 33. 8. Broes van Dort, Kennis sterfte, 89. 9. Voor een zeer informatief overzicht van de loopbaan van deze prominente figuur zie: Van der Wal, ,,De Witt Hamer" elders in dit jaarboek. 10. Jaarverslag gemeente 1877, bijl. XVI, 131-132. Het groepje arbeiders bestond uit: A. de Beste (timmerman), C. Hoots- man (metselaar), J. de Blok (smid), M. J. van Houten (koetsier) en J. van Aerde (metselaar). 11. Jaarverslag gemeente 1877, bijl. XVI, 136. Zie ook: „Jubileum", 272. 12. GA Goes, Archief Vereniging voor Volksbelangen, inv.nr. 1, notulen 10-8-1871, 30-11-1871 en 8-1-1874. 13. Jaarverslag gemeente 1877, bijl. XVI, 133. 14. GA Goes, Archief gemeente, rel. not. 1872, nr. 230. 15. Goessche Courant (GC) 30-5-1872. 16. GC 9-1-1892. 17. „Jubileum", 241-243. Van 1898 tot 1911 werden 21 woningen aan de Heemisseweg gebouwd. 18. Jaarverslag gemeente 1883, 21. 19. Tekst van de bouwverordening in: GA Goes, Archief gemeente, stadsnotulen 1-4-1875, 49-59. 20. Kort, „Armoede", 36. 21. Ibidem, 36. Zie ook: GA Goes, Archief gemeente, rel. not. 1898, nr. A 299, brief dd. 1-7-1898. 22. Jaarverslagen gemeente 1884, 19-20; 1886, 16 en 1888, 16. 23. GC, 21-5-1867. 24. GA Goes, Archief gemeente, rel.not. 1868, nr. 289. 25. GA Goes, Archief Gezondheidscomm. inv.nr. 1, 27-5-1897. 26. GA Goes, Archief Gezondheidscomm. inv.nr. 2, 7-12-1899. 27. GA Goes, Archief Gezondheidscomm. inv.nr. 1, 28-5-1896. 28. GA Goes, Archief gemeente, rel.not. 1898, nr. A 299. Brief dd. 1-7-1898. 29. Beusekom, Getijden, 49-54 en Nycolaas, Volkshuisvesting, 26-31. Nycolaas over de Woningwet: ,,Een hervormings daad, die niet in de eerste plaats de woonellende van de arbeiders beoogde op te heffen, maar de nadelige gevolgen van die woonellende voor de bougeoisie, zowel ten aanzien van hun persoonlijke leefomgeving als ten aanzien van de produk- tie" (p. 30). 30. GA Goes, Archief gemeente, rel. not. 1903, nr. A 533. 31. Woningwet, 248-249. 32. Jaarverslagen gemeente 1905-1914, bijl. VIII. De 6 onbewoonbaar verklaarde woningen bevonden zich aan de Molendijk, de Van der Goeskade, Lange Vorst-, Korte Kerk- en St. Jacobstraat en de Bocht van Guinea. 33. GA Goes, Archief gemeente, rel. not. 1917, nr. 30, brief Rothuizen dd. 12-12-1916, p. 12-13. 34. GA Goes. Archief gezondheidscomm., jaarverslag 1912. 35. Beusekom, Getijden, 143 en „Volkshuisvesting" 22. Een woningreserve van 3 a 4% werd in Nederland als noodzakelijk beschouwd. 36. Zie bijv. GC 17-9-1866 en 21-5-1867. 37. De liberalen hadden in Goes in de vorige eeuw een meerderheid in de gemeenteraad. 44

Tijdschriftenbank Zeeland

Historisch Jaarboek Zuid- en Noord-Beveland | 1986 | | pagina 46