GERARD VAN DER WAL
gehouden door De Witt Hamer en Huizenga
(122). Na de oprichting van de Algemene Neder
landse Vredesbond, sloot Goes zich aan op 9 juni
1871, als de afdeling Goes. Andere activiteiten
zijn ons niet bekend, op een vermelding in de
Goesche Courant in 1874 na, waarin enkele
bestuursmutaties werden vermeld (123).
Dr. A.P. Fokker. 1840-1906.
Arts te Goes en hoogleraar te Groningen.
Foto Documentatiecentrum Zeeuws Deltagebied.
De Coöperatieve Voorschotvereniging en Spaarbank (124)
Over deze vereniging zijn we redelijk goed geinformeerd. door zowel De Witt Hamer zelf (125)
als door Goeman Borgesius, die in zijn boek over Schulze Delitzsch en zijn credietvereniging een
dertigtal pagina's wijdde aan de Goesche voorschotvereniging (126). Abrahamse stelde dat de
voorschotvereniging voorbereid werd in de Vereniging voor Volksbelangen, nl. in 1867 (127); dit
lijkt mij correct, alleen de datum moet gecorrigeerd worden in 1868, dit gezien de andere bronnen.
Als doel voor de vereniging werd geformuleerd; "door toepassing van eigenhulp, den leden het
voor hun handel, nering of bedrijf benoodigde kapitaal te verschaffen, en tevens aan allen, die
daarvoor gebruik willen maken, de gelegenheid te geven om spaargelden zeker en met enig
voordeel te beleggen" (128).
De Witt Hamer stelde zelf naast deze officiële doelstellingen vast dat met name de zelfhulp van
wezenlijk belang is (129). Deze bank was uniek in Nederland; Goeman Borgesius stelde dat deze
bank "de enigste ter lande was die werkte conform de statuten van Schulze Delitzsch" (130). Dit
hield in dat de handwerkers, neringdoenden en winkeliers die behoefte hadden aan kleine voor
schotten, zelf leden en aandeelhouders waren. Alleen leden ontvingen voorschotten, de leden kozen
zelf hun bestuurders en commissarissen, iedereen had gelijke rechten en men had een gezamenlijke
winstdeling (131). Duidelijk was dat De Witt Hamer de geestelijke vader van deze Goese bank was.
De practische uitvoering van deze ideeën vond op 2 november 1868, toen vond namelijk de
oprichting van de Coöperatieve Voorschotvereniging en Spaarbank plaats. In het eerste bestuur
hadden zitting naast Mr. M.J. de Witt Hamer, die tevens kassier was, A.Schraver en J.M. Kake-
beeke. Daarnaast telde de vereniging een zestal commissarissen (132). De vereniging groeide voor-
86
