GERARD VAN DER WAL
Prof. Mr. B.H. Pekelharing, 1841-1922.
Hoogleraar aan de Polytechnische school te Delft.
Uit Hollandsche Revue, 1899, IISG te Amsterdam.
E. Douwes Dekker (Multatuli), 1820-1887.
Publicist.
Uit De Socialen zijn in aantocht, M. Schouten.
onbezorgd te laten verlopend; hierbij waren onder andere De Witt Hamer en H.L.F. Wibaut.
Multatuli schreef aan zijn vrouw Mine over De Witt Hamer: "een der aangenaamste en knapste
mensen die ik ken en bij wie ik het allerprettigst gelogeerd had" (146). Geen gering lof voor De
Witt Hamer van het toenmalige geweten van Nederland.
In de tweede helft van 1877 verhuisde Jacq. de Witt Hamer naar Middelburg. Er ontstond aldaar
een kring van links-liberalen; hiertoe behoorden Wibaut, De Witt Hamer, C.M. Ghijssen, mej.
H. v.d. Mey, mej. A.P. Ogterop een tweetal dochters van Dr. J.P. Berdenis van Berlekom nl.
Mathilde, die in 1885 trouwde met F.M. Wibaut, en Marie en de gezusters Baart nl. L.J. Baart
en E. Baart. De veel jongere Wibaut werd door De Witt Hamer gevormd; erudiet als De Witt
Hamer was gaf hij de jonge Wibaut veel geestelijke bagage (147). Samen met De Witt Hamer orga
niseerde hij de al eerder beschreven oproep voor Multatuli. In 1886 vergezelde hij De Witt Hamer
naar Den Haag waar De Witt Hamer de verdediging voerde van F. Domela Nieuwenhuis in het
beruchte proces wegens majesteitsschennis; dit maakte een grote indruk op hem. In 1893 was hij
samen met zijn vrienden De Witt Hamer en P.L. Tak betrokken bij het comité Honger en Schrik,
ter ondersteuning der stakende arbeidersgezinnen in Friesland (148). In 1897 werd hij lid van de
SDAP; hij probeerde vele malen De Witt Hamer te bewegen socialist te worden. Tot zijn grote
teleurstelling is hem dat niet gelukt (149). In Middelburg werkten de mannen in de tachtiger jaren
veelvuldig en vruchtbaar samen om te komen tot verbetering in de positie der arbeidersklasse. We
noemen hier de Vereniging Kindervoeding, en de vereniging Ons Huis, als producten van dit stre
ven (150). Bekende figuren naast Wibaut en De Witt Hamer in deze verenigingen waren de al eer
der genoemde B. Ogterop, H. Snijders en Jhr. L. Schorer. In 1906 vertrok Wibaut uit Middelburg
naar Amsterdam, waar hij mederedacteur werd van De Kroniek en een carrière zou opbouwen als
bestuurder. De contacten tussen Wibaut en De Witt Hamer duurde tot aan de dood van De Witt
Hamer.
90
