dat gekocht werd voor 'de aannemers der kerke en huysluyden voor haar mennen" zoals in de
afrekening der bouw is vermeld. Hoewel op dit punt geen vergelijkingsmateriaal beschikbaar is,
lijkt genoemde uitgave die een waarde vertegenwoordigt van ca. 40 daggelden van een arbeider,
toch vrij hoog. De kerk werd voltooid ,,in en onder alle de troubelen van ons Land" (1672 is het
beruchte rampjaar) en op 14 augustus, de zondag na de Goese kermis in gebruik genomen. Pas
twee en een halfjaar later, op 12 maart 1675. werd door ds. Surendonck aan de ambachtsheren
rekening en verantwoording afgelegd over de financiën van de bouw. Het bleek dat de totale stich-
tingskosten 660-6-10 3.962,05) hadden bedragen, zoals in onderstaande tabel is gespeci
ficeerd.
Tabel 7. Overzicht van de stichtingskosten der kerk.
Bedrag
Bedrag
Nr.
Omschrijving
in ponden Vlaams
in guldens
Algemene kosten
1
Het ten laste van de kerk komende tekort in de
nalatenschap van Jan de smid Jan Pieterse
Baveco) (40)
24-18- 5
149,525
2
Reis- en verblijfkosten bij de inzameling van
geld en t.b.v. de bouw, alsmede briefporten.
wagenvrachten, etc.
64- 1- 3
384.37-'
3
Schrijven van het bestek
1- 0- 0
6.—
Bouw- en inrichtingskosten
4
Bouwkosten en levering van materialen met
bijkomende werken (exclusief de ramen)
523-14- 7
3.142.375
5
Luidklok
19-10- 4
117,10
6
Preekstoel
16-13- 4
100,—
7
Kandelaar op de preekstoel
0-13- 0
3,90
8
Schrijfgerei, kandelaars, snuiters, e.d.
0-17- 4
5.20
Bijkomende kosten
7.27S
9
Verteringskosten bij de aanbesteding
1- 4- 3
10
Kosten van bier tijdens de bouw
6- 1- 2
36.35
11
Verteringskosten bij het afhoren der rekening
1-13- 2
9,95
Totale stichtingskosten, exclusief de ramen
660- 6-10
3.962.05
Vergelijken we de stichtingskosten met het totaalbedrag der ingezamelde gelden (tabel 6) dan blijkt
er slechts een tekort van 0-19-7 5,87S) te zijn. Op het feit dat de kerk vrijwel geheel bekostigd
is uit de gecollecteerde ..liefdegaven" is later door de beheerders der kerkelijke goederen nog vaak
gewezen.
Het oorspronkelijke gebouw
Opzet en uitvoering van het oorspronkelijke gebouw waren eenvoudig en sober. Dit is ook later
zo gebleven. ..Overbodige" versiering ontbreekt vrijwel geheel, zodat de kerk, naast de
kenmerken van de hoofdvorm, geen andere sprekende stijlkenmerken bezit. Alleen in de detail
lering. bijvoorbeeld in de vorm van de vensters, is een aantal stijlkenmerken aan te wijzen, die
overigens in de tijd van de bouw eigenlijk al verouderd waren. Hoewel van de oorspronkelijke
49
