Uit de opsomming kan niet met zekerheid worden opgemaakt welke ramen dateren uit 1672 en
welke twee het zijn die pas in 1789 waren geplaatst. De makers van de glas-in-lood ramen zijn
niet bekend. De vervaardiger van de ramen uit 1672 woonde waarschijnlijk in Middelburg, want
in de afrekening is de volgende uitgave van 1-18-6 11.55) verantwoord: ..Naar Walcheren
geweest om de glasen van de kerke en ook als nog om de penn(ingen) van den Staat." Ook is een
post vermeld wegens verblijfkosten van twee ..glasemakers knegten". die waarschijnlijk dus ook
uit Walcheren kwamen. In Middelburg werkten in die tijd verschillende glazeniers, van wie
Cornelis van Barlaer de bekendste is. Deze heeft onder andere de ramen geschilderd voor de
kerken van Sint-Laurens (1644). Schoondijke (1656) en Biervliet (1658). (54) Alleen de ramen in
laatstgenoemde kerk zijn bewaard gebleven: het zijn de enige gebrandschilderde ramen in Zeeland
die van vóór 1800 dateren. (55) Bij het bouwen van onze kerk in 1672 heeft ook de glazenmaker
uit Heinkenszand gewerkt aan de ramen van kerk en consistorie. Duidelijk moet onderscheid
gemaakt worden tussen de glazenmaker, die alleen maar glas inzette, en de glasschilder of ..glas
schrijver". die de voorstellingen op de te plaatsen ramen schilderde. Wie de in 1789 bijgemaakte
vensters van glas heeft voorzien is eveneens niet bekend.
De afwerking van het gebouw buitenom bestond uit het aanleggen van ,,'t kerkepatje" waarvoor
steen gekocht werd en uit het egaliseren van het kerkhof. Het is wel aardig om hierbij te vermelden
dat dit laatste werk uitgevoerd werd door de schoolmeester Aarnout Janse van Turenhout. wiens
naam als medeschenker van een gebrandschilderd raam daarop geschilderd werd. Naast zijn beroep
als schoolmeester had Aarnout nog het een en ander te doen als koster, voorlezer, diaken, kerk
meester. en waarschijnlijk ook nog klokluider.
Afbeelding 33. De preekstoel. Foto uit ca. 1965.
Inrichting
Het belangrijkste onderdeel van een protestants kerkinterieur is de preekstoel. (56) Gelukkig is die
hier bewaard gebleven, hoewel het niet veel heeft gescheeld of hij was (althans voor de kerk)
verloren gegaan. In 1972 namelijk verkocht de kerkvoogdij de preekstoel aan een particulier. Een
66
