BEVELANDS SCHOOLLEVEN IN DE DERTIGER JAREN
Voor het vak Nederlandse taal en letterkunde was de eerste jaren drs. J. Smit verantwoordelijk. Hij
promoveerde op een proefschrift over Potgieter en vertrok kort daarna naar Australië. Deze leraar ben
ik eeuwig dankbaar doordat hij dialecten als hobby had en ons daarbij betrok. Zo leerde hij ons het
verschil in het Vlaams tussen het dialect van Antwerpen en dat van Brugge. Menig leerling is zich
daardoor al heel jong voor dialecten gaan interesseren.
Dr. Smit werd opgevolgd door drs. J. van der Woude, een jonge docent die ons in de kortste keren liet
kennis maken met moderne dichters en schrijvers en dat waren voor die tijd Slauerhof, Vestdijk,
Marsman, Du Perron, Ter Braak en Elsschot. Van der Woude verstond als geen ander de kunst
belangstelling te wekken voor de „Schone Letteren" en dat nog wel bij leerlingen met uitgesproken
aanleg voor wis- en natuurkunde. Het was toch wel een prestatie B-leerlingen in korte tijd zo ver te
krijgen dat ze later „groots en meeslepend" wilden leven, indachtig Marsman. De belangstelling voor
dialect en het goede boek heeft me nooit meer verlaten.
Drs. C. de Wijs, eveneens een jonge leraar, in 1934 zo van de Universiteit in Goes neergestreken,
onderwees Frans. Het vervoegen van werkwoorden was zijn hobby met het gevolg dat dit onderdeel
van de Franse taal er in gehamerd werd. Tientallen jaren later heb ik bijna dagelijks Frans moeten
spreken of schrijven, beroepshalve, en vele malen is me een compliment gemaakt voor het feilloos
vervoegen; hulde voor de docent die dat heeft bewerkstelligd.
De kennis van de Engelse taal werd ons bijgebracht door de lerares A. der Kinderen. Ze was oud, zag
het onderwijs niet meer zo zitten en ging vrijwillig vroegtijdig met pensioen. Haar opvolger, drs.
Hartstra kon in het laatste cursusjaar alleen maar puinruimen met veel extra lessen in de middagpauzes.
J. Reinders Schilt doceerde Duits. Een man die zeer leed onder de opkomst van Hitier en de angst voor
een dreigende oorlog. Op donderdag 29 september 1938 sloten Hitler, Mussolini, Daladier en
Chamberlain het zo beruchte verdrag van Munchen waardoor de vrede in Europa tot in de verre
toekomst gewaarborgd zou zijn. De andere morgen, het derde lesuur, stond Duits op het lesrooster.
Reinders kwam laat het klaslokaal binnen en zei dat hij geen les kon geven nu er gistermiddag besloten
was dat er nooit meer oorlog in Europa zou komen. Hij was erg geëmotioneerd en begreep niet dat wij
zo lauw reageerden; we moesten toch beseffen dat er nu geen oorlogsdreiging meer was, de grote bazen
waren gisteren in Munchen als vrienden uit elkaar gegaan. Enige maanden later was Reinders ge
storven.
Pas in september 1939 werd hij opgevolgd door de donkerharige slanke piepjonge lerares dra. N. Ruis
van Dugteren. Ze was slechts enkele jaren ouder en kleiner dan de meeste jongens uit de
eindexamenklas. Ze moet zich gevoeld hebben als een ervaren dompteuse in een leeuwenkooi, want
ze hoefde de raddraaiers in de klas maar aan te kijken met haar mooie grote donkerbruine ogen om de
klas muisstil te krijgen. Ze was allerliefst tijdens het mondelinge eindexamen Duits: een week ervoor
nam ze alle vragen met ons door die ze op het mondeling zou stellen met het vriendelijke verzoek dan
niet al te vlug te antwoorden, omdat dat wel eens in de gaten zou kunnen lopen.En zo is er bij de
examencandidaten van 1940 meer van Ruisje blijven hangen dan van de Duitse taal.
H. van der Spoel verzorgde de lessen in hand- en lijntekenen. Na de oorlog werd hij docent aan de
Academie voor Beeldende Kunst in Amsterdam en adviseur inzake kunstzaken voor Koningin Juliana.
Ook hij was een jonge leraar met een uitgesproken voorliefde voor jonge moderne Franse schilders, in
het bijzonder Braque. Hij was een groot voorstander van vrije expressie en had de gave moderne kunst
te leren begrijpen. Met Van der Woude waren zij de leraren die ons cultuur bijbrachten, op hoe
bescheiden wijze dan ook. Goese laureaten kunnen Van der Spoel en Van der Woude daar niet dankbaar
genoeg voor zijn.
Iets heel bijzonders was wel het initiatief van Van der Spoel om op een vrije woensdagmiddag met de
11
