JOHAN SMITS
haast elke nacht met het gunstige tij binnen viel, zodat de mensen haast niet meer in hun huizen durfden
slapen. Men vroeg om een compagnie soldaten en een oorlogschip om de nood te lenigen (21Dit soort
verzoeken kwamen trouwens regelmatig bij de Staten binnen. Ook in die laatste periode van de
Tachtigjarige Oorlog was het waarschijnlijk niet pluis. In 1640 werden er namelijk vier redouten
gerepareerd of vernieuwd, respectievelijk te Oudelande, Gawege. de inlaag van Kruiningen en op
Couwersherberge (ten oosten van Wemeldinge). Dit kan met een stormvloed te maken hebben, want
het redout op Couwersherberge werd herbouwd wegens een dijkvak Brandstichting door de vijand
moet echter ook niet uitgesloten worden. Veel redouten hadden namelijk een volledig houten
dakbedekking. Tot slot was er in ieder geval in 1644 nog een alarm te Oudelande. Na dit jaar heb ik
geen gegevens over overvallen meer gevonden (22). De definitieve verovering van Hulst door Frederik
Henderik in 1645 zal de rust van het eiland zeker ten goede gekomen zijn.
Gezien de frekwentie van de landingen lijkt het niet onwaarschijnlijk dat ze een bevolkings
achteruitgang in de parochies die aan de kust lagen te weeg hebben gebracht. Daar zijn ook wel
aanwijzingen voor. Zo werd op 21 juni 1630 besloten dat de kosten voor het onderhoud en de
voorziening van het redout op Wijtvliet van turf en kaarsen niet meer alleen door de inwoners van
Kattendijke opgebracht moesten worden. Voortaan mochten deze kosten bij die van Kloetinge
opgeteld worden en kwam er een omslag over beide parochies samen (23). In 1635 werden wegens
gebrek aan manschappen vendels samengevoegd. Krabbendijke en Valkenisse werden in een vendel
ondergebracht en het zelfde gold voor Everinge en Ellewoutsdijk (24). Om hier definitief over te
kunnen oordelen is een uitgebreider demografisch onderzoek nodig.
7. De landwacht in de motteballen
Met de Vrede van Munster kwam uiteraard een einde aan de noodzaak van de landwacht. Dit betekende
niet dat ze uit de geschiedenis verdween. Bij latere troebelen werd ze weer opgericht. De redouten zijn
Boerenverdriet. Soldaten dringen een boerderij binnen.
Schilderij van D. Vinckboons (1576-1632). Rijksmuseum Amsterdam.
78
