MR. A.J. GOEDMAKERS 4.2. De vrederechter. Aangezien in mei 1940 door het bombardement op Middelburg veel van het historisch archief van Zeeland verloren is gegaan, is het moeilijk een volledig beeld te krijgen van de persoon van de vrederechter Johannes van de Kreke (19). Over de griffier is er meer persoonlijk materiaal, doordat zich in het gemeentearchief van Goes een autobiografie van de kleinzoon van de griffier bevindt die ook voor een deel het beroeps- en privéleven van de griffier bevat. Het geslacht van de Kreke is afkomstig van Wolphaartsdijk (20). Johannes van de Kreke is daar op 14 juni 1768 geboren en aldaar op 20 juni 1768 gedoopt. Hij was de zoon van een schipper, Hendrik Marinusse van de Kreke; Wolphaartsdijk was in die tijd een eiland (21). Te Wolphaartsdijk is Johannes van de Kreke getrouwd met Jacomina Gerardse de Leeuw. Dit huwelijk is kinderloos gebleven en door de dood ontbonden (22). Hierna trouwde hij met Adriana Vermaas en zij gingen in Heinkenszand wonen en werden meteen lidmaten van de Hervormde Kerk te Heinkenszand (23). Zij kochten in de Dorpsstraat een woonhuis met timmermanswinkel en erf en Johannes van de Kreke oefende het timmermansschap uit (in de hoedanigheid van timmerman heeft hij in 1804 de houten preekstoel in de hervormde waterstaatskerk bijgewerkt). In 1791 werd hij diaken en in 1794 ouderling van de hervormde kerk tc Heinkenszand. Johannes van de Kreke bewerkte land in eigendom van de hervormde kerk en voor het overige van een enkele particulier, in de Zuidzakpolder. de OudenKamer polder en de Platenpolder. Hij pachtte dit land en verkreeg uit hoofde van zijn arbeid de vruchten ter velde in eigendom (24). Dat hij een meer dan gemiddelde ontwikkeling bezat en tot de notabelen van Heinkenszand behoorde blijkt uit het feit dat hij van 1794 tot 1795 de functie van schepen en van 1806 tot 1807 en van 1815 tot 1817 de functie van schout bekleedde, alsmede uit zijn functies in de hervormde kerk (25). Naast deze functies administreerde en beheerde hij de nalatenschap van zijn vermoedelijke schoonvader Constant Vermaas (26). Uit het huwelijk met Adriana Vermaas zijn negen kinderen geboren, waarvan er twee, Klazina na enkele maanden en Helena na enkele weken, vroegtijdig zijn overleden (27). Zelf is onze vrederechter op 23 juli 1817 te Heinkenszand overleden (28). In 1813 was hij al opgevolgd als vrederechter door de heer G.van Citters, wellicht een lid van de familie van Citters van "Bloemenheuvel", deze bleef tot 1834 in functie. Waarom J.van de Kreke maar driejaar, een vrederechter kon maximaal 10 jaar in functie blijven, in functie is gebleven is onduidelijk (29). Zou er samenhang zijn met het naderende einde van de Franse bezetting in 1813? Vrederechter J.van de Kreke heeft geen academische opleiding genoten maar mogelijk is er bloedverwantschap met een juristentak via een gemeenschappelijke voorvader. Een nakomeling van deze voorvader is dan Bartholomeus van de Kreke die na zijn rechtenstudie in Utrecht in 1772 aldaar promoveerde en advocaat in Middelburg en later President van het Gerechtshof van Zeeland werd. De broer van Bartholomeus, Jacob van de Kreke, was notaris te Middelburg (30). De bloedverwantschap van Johannes van de Kreke met deze juristentak valt niet aan te tonen omdat, zoals boven al is vermeld, er vrijwel geen genealogische gegevens van de 17e en 18e eeuw van Zeeland bewaard zijn gebleven. 4.3. De griffier. Zoals de uitgang "ghem" (verwant aan het Duitse "heim" en het Engelse "home") aanduidt, zijn de voorvaderen afkomstig uit Belgisch-Vlaanderen. Tijdens de Hervorming zijn van Renterghem's via Zeeuws-Vlaanderen in Zeeland gekomen. Bij mijn genealogisch onderzoek heb ik mij beperkt tot Zeeland. De griffier van Renterghem is geboren op 20 februari 1764 te Thielt in België (West-Vlaanderen). 98

Tijdschriftenbank Zeeland

Historisch Jaarboek Zuid- en Noord-Beveland | 1993 | | pagina 100