GESCHIEDENIS VAN EEN VOORNAAM DORP. HEINKENSZAND OMSTREEKS 1812
Afb.l: Het dorp Heinkenszand met de oude kerk naar een oude prent 1643; gemeentearchief
Borsele.
werden de bossen, parken en boomgaarden van het landgoed gekapt en het hout verkocht. Door de
vier Engelse oorlogen verarmde het land. Het onderhoud van landgoederen was niet meer te betalen
en daarbij kwam dat Edelen functies buiten de provincie Zeeland bekleden en er gingen wonen
waarna zij hun buitens opgaven. Voorheen stonden op het landgoed ca. 1600 bomen van uiteen
lopende soorten en men sprak in die tijd van een lustoord. Echter, in 1793 lieten de eigenaren ook
het huis afbreken en bouwden in de nabijheid enkele boerenwoningen. In de nabijheid van de plaats
waar "Watervliet" stond, werd rond 1800 door de familie van Citters de villa "Bloemenheuvel"
gebouwd. De villa "Bloemenheuvel" werd in 1895 weer afgebroken. Met het vrijkomende puin
werd een gedeelte van de Kraaiendijk verhard. De hekposten van de villa "Bloemenheuvel" zijn
bewaard gebleven. Zij staan langs de Dorpsstraat tegenover café "De toelast". Het huidige huis
"Landlust" is waarschijnlijk in 1793 gebouwd als boerderij en omstreeks 1856 Omgebouwd tot
jachthuis voor het buiten "Bloemenheuvel" van de familie van Citters.
Het slot "Barbestein" was evenals "Watervliet" gelegen aan de Dorpsstraat te Heinkenszand, maar
bevond zich aan de noordelijke kant. Deze ridderhofstede werd gebouwd door de Heren van
Schenge uit het naburige 's Heer Arendskerke. Na de van Schenges woonde hier de grote
Staatsman Jacob Valcke, die Groot-Thesaurier van Zeeland was. Later werd het huis gekocht door
Cornelis van der Nisse, gehuwd met een van Watervliet, die het aanmerkelijk verbouwde en
uitbreidde. Daarna nam zijn dochter Elisabeth haar intrek in het slot, nadat ze in 1664 gehuwd was
met Willem Adriaan van Nassau Odijk. Rond het jaar 1700 werd het slot gekocht door de
Hurgonjes. Smallegange geeft in zijn, in 1695 uitgegeven kroniek de navolgende beschrijving:
"Achter dit slot ligt een schoonen grooten hof, rondom in sijnen wallen besloten die met het huis
allesins van breede wateren omringt zijn". "En hieraan liggen vele heerlijke plantagiën met
menigvuldige vruchtbare landerijen". Het slot had twee uitgangen waarvan op beide plaatsen de
93
