x s P a-
J. SMITS
^*i4ufy 4* "btrSr^jfy 4^-fty
Handtekening van Willem van Oranje onder het privilege.
Van Baerlant zint echter op wraak en op 15 februari 1645 spant hij in zijn functie van baljuw een
proces aan tegen de tezamen met Coucke in het voorgaande proces beschuldigde secretaris van
Kapelle, Adriaan Bastinck. Hem wordt ten laste gelegd dat hij op valse wijze een akte ten behoeve
van mr. Jacob van Baerlant (katholieke tak van de familie, en daarmee politiek tegenstander van
mr. Johan van Baerlant) heeft laten passeren. De beschuldiging valt echter niet hard te maken en
het proces loopt op niets uit. Dan spant de baljuw op 22 februari opnieuw een proces tegen
Bastinck aan. Dit maal omdat hij 'enige tijd geleden' in Goes overspel gepleegd zou hebben,
waaruit ook een dochtertje geboren is. Procureur van Rijen werpt tegen dat het in het geheel niet
waar is en dat die vrouw haar 'eigen vuiligheid' aan het demonstreren is. Bovendien is het
vermeende dochtertje nu al 10 jaar oud! Daar valt volgens hem niet meer over te procederen. Ook
dit keer delft de baljuw het onderspit. Dit keer moet hij zelf de proceskosten vergoeden
Literatuur
Voor wat betreft algemene literatuur over Zeeland tijdens de Tachtigjarige Oorlog is men, bij het eenvoudig ontbreken van zo'n
werk, aangewezen op de diverse boeken die over De Republiek in deze periode in het algemeen handelen.
Enkele jaren geleden verscheen van de schrijver een artikel over de landwacht van Zuid- Beveland tijdens de Tachtigjarige
Oorlog.
Johan Smits, Dienstplicht aan de dijken, Historisch Jaarboek voor Zuid- en Noord- Beveland no. 16 (1990) blz. 66 t/m 80.
Het Baljuwsambt en de perikelen daaromtrent zijn verschillende malen onderwerp van een artikel in het Jaarboek geweest, al
ontbreekt helaas een diepgaande studie over dat interessante fenomeen in de Zuid-Bevelandse geschiedenis.
L.J. Abelmann. De korte maar roerige carrière van een Goese baljuw. Historisch Jaarboek no.9 (1983) blz.7 t/m 14.
G.J. Lepoeter. De machtsgreep van een Goese baljuw. Historisch Jaarboek no.l 1 (1985) blz.5 t/m 25.
F. Ossewaarde. Tussen stad, staten en stadhouder. Het prestige van het Goese baljuwsambt en van de personen die het
bekleedden, 1582-1795. Historisch Jaarboek no. 15 (1989) blz.5 t/m 39.
L.J. Moerland. De dikke pofgans tegen de witte ganzen. Kroniek van een machtsstrijd, in Goes in 1692. Historisch Jaarboek
no. 19 (1993) blz.65 t/m 90.
Het doen van een effectief onderzoek in het archief van het Hof van Holland is erg omslachtig, maar wordt wat eenvoudiger als
men gebruik maakt van het artikel dat F.C.J. Ketelaar als docent aan de Rijksarchiefschool hierover schreef. Aan de hand van
één gevoerd proces legt hij uit hoe de structuur van het archief is, en waar in het archief men welke gegevens kan vinden.
F.C.J. Ketelaar, De procesgang bij het Hof van Holland, Zeeland en West.Friesland. (Verslag en bijdragen van de
Rijksarchiefschool 1971)
Verder is nuttig: W.G.Ph.E Wedekind, Bijdrage tot de kennis van de procesgang in civiele zaken voor het Hof van Holland in
de eerste helft van de 16e eeuw (diss. Utrecht, Assen 1971)
14
