A. MAC KOR
met de fiscaal van de provisor van Reymerswale.
Tot zover de eerste drie maanden van zijn stadhouderschap van Zuid-Beveland. dat bijna
twee jaar duurde. Over het vervolg ervan zou ik nog een verhaal kunnen vertellen.
Slotopmerkingen
Natuurlijk zijn er nog veel meer bijzonderheden te geven over Cornelis vander Mare. Zo
kan men door zijn activiteiten op de voet te volgen, een beeld krijgen van een leven in
Zuid-Beveland in zijn tijd en in Reymerswale.
In het voorgaande hoop ik u ook te hebben laten zien hoe de schilder (en vermoedelijk
jurist) Marinus met zijn schilderijen en de teksten, die daarop voorkomen, voor ons een
venster opent op de compleet verdwenen wereld van Reymerswale kort voor de
Reformatie, een wereld die bijna vergeten is. Ik hoop ook dat u met de bescheiden
middelen en invalshoek welke mij ter beschikking staan, een blik hebt kunnen werpen op
zaken en mensen in dat oude Reymerswale en een gevoel hebt gekregen voor hoezeer dat
Reymerswale leefde als hoofdstad van oostelijk Zuid-Beveland. Toen in 1530 de
landverbinding met Zuid-Beveland werd verbroken, kwam Reymerswale in een
doodlopend isolement te liggen, waarin het zich nog een eeuw kon handhaven, met steeds
verder dalende overlevingskansen. Het al spoedig ingestelde veer over het Lodijkse gat
(reeds genoemd in 1535) bracht de inwoners waarschijnlijk naar de restanten van de oude
zeedijk, die aansloot op Yerseke. In haar wanhopige strijd tegen het oprukkende water en
in een poging haar bevoorrechte positie als derde stad van Zeeland (voor Goes) en als
geestelijk centrum te handhaven, meende de stad er goed aan te doen, zo lang mogelijk
trouw te blijven aan koning Philips II en het oude, katholieke geloof. Daardoor brachten
de Opstand van de Geuzen en de Reformatie en de daarbij behorende oorlogshandelingen
(b.v. de zeeslag bij Reimerswaal) naar mijn mening nog een verdere versnelling van de
neergang van de stad.
Afkortingen
ARA Algemeen Rijksarchief, Den Haag
ARB Algemeen Rijksarchief, Brussel
RAZ Rijksarchief Zeeland te Middelburg
92
