28
som van intellectuele krachtendie is kunnen worden bij een -
gebragt. In overeenstemming met het tot dusver door mij
behandelde onderwerp mij tot de verdiensten van onze voor
gangers bepalende, heb ik het oog op den intellectuelen
schatdien zij ons hebben bemaakt. Mannen van uitstekende
geestontwikkeling, sommigen waarvan zich een ver uitstrek
kenden roem verwierven, anderen met een zeldzamen ijver
bezield hebben dien opgezameld eu hoewel veel daarvan reeds
in verschillende rigtingen aan de wetenschappelijke wereld
is medegedeeld, voor een groot deel wacht hij op den be
schikbaren tijd van den man van studie om nader te wor
den geëxploiteerd. Mag nu al worden toegegeven dat van
de besproken opzameling van intellectueel vermogen niet wei
nig zijne actualiteit verloren heeft, is het geoorloofd om van
het wetenschappelijk peil eene andere, wij kunnen gerust
zeggen eene betere, gedachte te koesteren, mogen wij over
een meer uitgebreiden kring van denkbeelden kunnen beschik
ken dan vroeger het geval wasin hetgeen de voorgangers
aan ons op geestelijk gebied hebben achtergelaten erkennen
wij volgaarne hunne noeste vlijt en de hooge waarde van
hunne bemaking.
Ook kunnen wij dit doen ten opzigte van de stoffelijke
middelen, die zij bijeenbragten. Kostbare geschenken van
verschillenden aard hebben den grond gelegd voor verzame
lingen, die in menig opzigt aan het genootschap eene zekere
aantrekkelijkheid en aan den deskundige de gelegenheid ge
ven voor vergelijking en voor de beoefening der objectieve
wetenschap. Moge het verdienste wezen van den jongsten
tijd, dat aan die verzamelingen eene gewenschte zorg wordt
besteed, het zijn wederom onze voorgangers, die ons hebben
in staat gesteld om met het bijeengebragte te woekeren en
om het dienstbaar te maken aan genietingendie het kan
opleveren en aan behoeften, die men verlangt te bevre
digen.
Slaan wij daarbij het oog op onze inrigting, dan vreezen
29
wij niet een verwijt van misplaatste ingenomenheid uit te
lokkenwanneer wij haar doelmatig noemen.
Yoor hem diehetzij als directeur of als lidaan het
genootschap verbonden iswordt de toegang ontsloten tot
een kring van mannendie in verschillende rigtingen de
uitkomsten van hunne studiën aan elkander mededeelenhem,
die belang stelt in de kennis van hetgeen de periodieke pers
hier en daar in ons land en in den vreemde afwerptstaat
een goed aangelegd en ruim voorzien lees-kabinet ten dienste; de
man van geletterde opvoeding en ontwikkeling vindt er op
ieder gebied het zich steeds uitbreidend materieel voor zijne
oefeningen; zij eindelijk, die aan meer gezette objectieve
nasporingen behoefte hebben, zien hunne wensehen bevredigd
in de vrije beschikking over voorwerpen die de verschillende
verzamelingen daartoe aanbieden.
Kan men zich voor den man van beschaving ruimer keuze
van middelen voorstellen om zijn geest met nuttige kundig
heden te verrijken Wij gelooven het naauwelijks.
Maar niet alleen dat aan hendie tot het genootschap in
betrekking staandie keuze gelaten wordtook voor anderen
worden zijne verzamelingen op verlangen ontsloten en zijn
de bezittingenvoor zoo ver zulks met de voorzigtigheid be
staanbaar isten diensteen menig elders te vergeefs ge
zocht voorwerp of document in ons bezit heeft zaken eD
toestanden kunnen in het licht stellen, waarover een waas
van onzekerheid of twijfel was uitgespreid.
Is het te verwonderen, dat het genootschap op den eer-
biedwaardigen ouderdom dien het thans bereikt heefteen
prestige bezitdat zelfs een tijdvak van lijdelijkheid niet
heeft kunnen beletten zich te ontwikkelen Is zij te wraken
die ingenomenheid met zijn bestaan bij onze voorregten en bij
de belangstelling, die mén buiten ons aan deze instelling toe
draagt; eene belangstelling, waarvan onder meerdere blijken
zoowel een jaarlijksche geldelijke toelage van de staten van
dit gewest getuigt, als de goedgunstige beschikking om ge-
