Jan Lathouwer woonde in de Lange Lombardstraat en overleed aldaar op 30 maart
1800. In de Middelburgsche Courant van 1 april van dat jaar vond ik zijn overlijdens
bericht: 'Heden Overleed alhier in den Ouderdom van 67 Jaaren, 3 Maanden en
15 Dagen, aan de gevolgen eener Beroerte, myn gelievde Echtgenoot Jan Lathouwer.
Middelburg, Elisabeth van Binsbergen, den 30 Maart 1800. Wed. Lathouwer.'
Ook stuitte ik in de Middelburgsche Courant van 19 juli 1800 op de volgende
advertentie: 'Door den Boekverkooper W.A. Keel, zal op den 15 en 16 July aan
staande, ten huize van den Overledene in de Lange Lombardstraat, worden Ver-
kogt: een fraaye verzameling van Boeken, Pourtraitten, Prenten, Schilderyen en
Byzonderheden, nagelaten door Jan Lathouwer verder alles breeder vermeld in de
alom uitgegeven Catalogus. Deze Goederen zyn op Saterdag den 15 dezer, voor
een Ieder te zien.'
Ondanks speurwerk in verschillende databases is het helaas tot op heden niet
gelukt deze catalogus, waarin dit handschrift gestaan moet hebben, boven water te
krijgen. Het manuscript op papier bestaat uit twee hardkartonnen banden uit die
tijd, formaat kl-40, met de hand gepagineerd en verlucht met een serie van 288 ge
graveerde prentjes, afkomstig uit: S. van Esveld, Historische, Geographische Konst
en Reis-Almanach, Amsterdam, 1767-1790. (Zie voor details: Atlas van Stolk, 13).
De conditie van het handschrift is zeer goed, met dien verstande dat het bindwerk
van het eerste deel wat los is door slijtage van de rug. Dit valt te herstellen.
De almanak waarvan sprake is, is een vrij zeldzame en curieuze almanak. Er
bestaan exemplaren in de Koninklijke Bibliotheek te Den Haag, de Universiteits
bibliotheek van Amsterdam, de Universiteitsbibliotheek Leiden (Maatschappij
der Nederlandse Letterkunde) en het Rijksprentenkabinet te Amsterdam, maar
een complete set is tot nu toe in openbare collecties nergens aangetroffen. De
Atlas van Stolk te Rotterdam bezit bijna alle gravures, behalve de nummers 1-12
en 73-84, die wel in ons exemplaar zitten.
De prentjes in het handschrift met voorstellingen uit onze vaderlandse ge
schiedenis, waaronder ook enkele Zeeuwse, zijn steeds gepositioneerd op de
rechterpagina in een door Lathouwer mooi met pen aangegeven omkadering.
Vermoedelijk waren die gravures los in de handel te koop, de geografische kaart
jes waren dat in ieder geval wel, zodat eenieder naar believen zijn eigen atlasje kon
samenstellen. Ze zien er zeker niet uitgeknipt uit!
We hebben hier met een bijzondere tekst te maken van een volledig vergeten,
maar erg interessante figuur. Dit handschrift biedt daarmee een voorlopig unieke
inkijk in het intellectuele leven van een Middelburger die niet tot de sociaal-cultu-
96
2018
