Archief ieder jaar en in i860 bracht een reorganisatie nieuw elan. De Zelandia II-
lustrata werd aangekocht, een unieke verzameling van Zeeuwse kaarten, prenten
en afbeeldingen, thans uitgegroeid tot een aantal van circa 35.000. In 1881 kreeg
het Genootschap de beschikking over een eigen museum in Middelburg, waar de
collectie werd ondergebracht onder toeziend oog van deskundige conservatoren.
Dieptepunten waren ongetwijfeld het teloorgaan van een deel van de collectie bij
de brand van Middelburg in mei 1940 en het opgeven van het eigen museum in
i960. Om financiële redenen werd de collectie toen in bruikleen gegeven aan de
Zeeuwse Museumstichting, Rijksarchief in Zeeland, Provinciale Bibliotheek van
Zeeland en (vanaf 1980) het Depot van Bodemvondsten, met dank ook aan de
provincie Zeeland. Het Genootschap had toen geen eigen conservatoren meer.
Ook in de afgelopen vijftig jaar lijkt er niets nieuws onder de Genootschaps-
zon. Hoogtepunten en dieptepunten bleven elkaar afwisselen. In 1969 gaven de
viering van het 200-jarig jubileum en de toekenning van het predicaat 'Koninklijk'
een nieuwe impuls. Het Genootschap ging boeken uitgeven. Een magnum opus
was de Encyclopedie van Zeeland. Er kwamen weer conservatoren die zich met
de collectie gingen bezighouden. In 1991 kreeg het Genootschap een eigen kwar
taalblad, Zeeland, drie jaar later werd zelfs het 225-jarig bestaan gevierd en toen
nog kroonprins Willem-Alexander vereerde het Genootschap met een bezoek.
Eind twintigste eeuw ontstond er een bestuurscrisis en dreigde het Genootschap
financieel aan de grond te raken door de aankoop van een prestigieus gebouw.
Gelukkig konden deze perikelen met hulp van de toenmalige commissaris van de
Koningin opgelost worden. Recente hoogtepunten ten slotte waren de aanwijzing
in 2017 van een deel van de collectie tot beschermd cultuurgoed door de minister
van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, en de gift van het Familiefonds Hurgron-
je, die ons in staat stelt de komende jaren aandacht aan de jeugd te besteden.
Tot zover een wel zeer korte en onvolledige schets van hoogte- en dieptepun
ten van 250 jaar Zeeuws Genootschap. Mocht deze schets uw interesse gewekt
hebben, in december komt er een speciale jubileumbundel uit, verzorgd door
onze redactie van Archief en Werken, waarin aan de geschiedenis van het Ge
nootschap de nodige aandacht wordt besteed.
Dan nu het antwoord op de vraag hoe het komt dat het Genootschap nog
steeds bestaat.
Het zijn slechts veronderstellingen mijnerzijds, zodat ik besef dat ik mij hier
mee op glad ijs begeef, want bij een wetenschappelijk Genootschap hoort uiter
aard gedegen onderzoek, voordat men iets beweert.
58
2019
