stig naar de lansknechten omkeek, welke op haar gil hun stap hadden verhaast. Het viertal stond thans om den vreemde, een oud man met grijzen baard, aan wien geen teeken van leven was te bespeuren. Het was blijkbaar een marskramer, want een kistje lag geopend en leeg naast hem. „Ge hebt je zeker vergist, Rika," zei de jonkvrouw; „de arme man is bewusteloos, mis schien wel dood. Hoe kan hij je hebben aan gekeken „Ik moet me dan vergist hebben," antwoord de de dienstmaagd, „maar ik meende zeker, dat hij me strak aankeek. Zie, daar slaat hij de oogen weer op." Inderdaad bewogen zich even de oogleden, maar bijna onmiddellijk sloten zij zich weer. „Men zal den armen man hebben aange rand en van zijn schamele have beroofd," meende de jonkvrouw. „Wij mogen hem hier niet aan zijn lot overlaten. Beppo en Martijn, neemt hem op en brengt hem naar het kasteel, waar de heelmeester zijn zorgen aan hem kan wijden." „Er zwerft tegenwoordig zooveel slecht volk rond," waagde Rika nog fluisterend op te mer ken; „wie weet wat voor een rabauw hij is." „Rika, Rika," berispte Adelheide, „ge moogt van uw evennaaste niet lichtvaardig kwaad denken. En wat zou zulk een oude man in het schild kunnen voeren?" Ondertusschen hadden de twee lansknechten het bevel hunner jonge meesteres reeds opge volgd en den grijsaard opgenomen, die nog altijd niet tot het bewustzijn was teruggekeerd. Rika belastte zich met het kistje van den mars kramer, en zoo zette de kleine stoet zich weer in beweging. In het kasteel gekomen, deelde de poort wachter de jonkviouw mee, dat mevrouw de gravin haar onmiddellijk wenschte te spreken, zoodat Adelheide zich niet verder met den ouden man kon bezighouden, maar dezen in de hoede en zorgen van het personeel aanbe val. Straks zou ze nog eens terugkomen, cm naar hem te kijken. Nu begaf zij zich.naar de zaal, waar haar moeder want het was kil en het vertrek groot en hoog voor een helder flikkerend haardvuur was gezeten. Zij was in zoo diepe gepeinzen verzonken, dat zij het binnentreden harer dochter niet scheen gehoord te hebben en niet opkeek, voordat Adelheide, zacht na- derkomend, een kus op haar voorhoofd drukte. „Wat ziet u ernstig, moeder; is er iets ge beurd?" vroeg de jonkvrouw. „Kom hier naast mij zitten, Adelheide," ant woordde de gravin, op een kleineren zetel wij zend en den brief opnemend, die, haar vingers ontglipt, in haar schoot lag. „Een brief van oom Gerhard?" vroeg het jonge meisje, die haar stoel naast den hoogen, gebeeldhouwden zetel der gravin had gescho ven. „Ja, een brief van oom Gerhard, maar vol slecht en treurig nieuws." „Is oom Gerhard iets overkomen?" vroeg Adelheide gejaagd. „Neen, hem zelf niet, maar hij verhaalt mij het treurig uiteinde van een neef van wijlen den graaf, den jongen graaf von Helfenstein te Weinsberg, die door de oproerige boeren ge spietst is. O God, welk een tijd beleven wij," kreunde de oude gravin handenwringend. „Gespietst I" herhaalde Adelheide met een gebaar van afschuw. „Die goede neefLudwig! En de gravin, en hun kind?" „Die zijn gelukkig nog in leven; maar op een mestwagen heeft het gepeupel hen onder gejouw en beleedigingen naar Heilbronn ge voerd." „Maar hoe is het waanzinnige volk toch tot zulk een uiterste overgegaan? Wat had die ongelukkige graaf Ludwig gedaan, om zulk een vreeselijken dood te moeten sterven?" „Niets," antwoordde de gravin, „niets; hij weigerde de stad, die de keizer hem had toe vertrouwd, aan de opstandelingen over te ge ven dat was zijn eenige misdaad. In de stad waren medeplichtigen, die een poort voor de boeren openden. Meer dan zes duizend man sterk, drongen zij Weinsberg binnen, en wat vermochten tegen die overmacht de honderd ruiters, waarover de graaf bevel voerde De boeren zwoeren, dat niemand, die laarzen en sporen droeg, zou worden gespaard, maar de graaf en twee dozijn ridders zouden door de spiesen gejaagd worden. Tevergeefs viel de gra vin de boeren te voet, tevergeefs bood de graaf een losprijs van dertig duizend gulden voor zijn leven; onder hoongelach werd hij in de spiesen gestooten en viel, door honderd steken doorboord, ontzield neer." „God, hoe vreeselijkverzuchtte Adelheide. „En wat zal de rampzalige gravin geleden heb ben, toen ze haar gemaal op zoo onmensche- lijke wijze voor haar oogen zag vermoorden." „Men heeft de weerlooze vrouw bovendien met schimp en spot overladen," vervolgde de gravin, „en nog mag zij den Hemel danken, dat zij en haar zoontje er het leven hebben afgebracht." „Is zij thans in veiligheid?" vroeg Adelheide met deelnemende belangstelling. „Ja, Goddank; zij is naar haar hoogeerwaar den broeder, den bisschop van Luik, gevlucht, die haar liefderijk heeft opgenomen. En de rijksvorsten hebben gezworen, dat zij den dood van den graaf von Helfenstein zullen wreken en de opstandelingen tot den laatsten man zullen uitroeien, maar daarmee zal den armen graaf niet het leven, en de gravin niet haar gemaal worden hergeven." „God, hoeveel bloed zal er nog in dit on gelukkige land moeten vloeien, alvorens orde en rust hersteld zijn," zei Adelheide, de oogen met de handen bedekkende, als zag zij in een visioen den breeden stroom van bloed, van boeren en burgers, edelen en geestelijken, die het zwaar geteisterde land nog zou drenken. „Oom Gerhard schrijft normeer," vervolgde de oude gravin, den brief weer opnemend, hoewel zij den treurigen inhoud reeds van buiten kende. „De rijksstad Erfurt is in han den der boeren gevallen, en de goddelooze Thomas Münzer spoort zijn aanhangers aan, geen enkelen edelman, niet één geestelijke in leven te laten. Spoedig kan de storm ook over ons hoofd losbreken, en daarom wil oom Gerhard niet, dat wij, weerlooze vrouwen, nog langer op dit kasteel zullen blijven." „Heb ik u goed verstaan, moeder?" vroeg Adelheide. „Zullen wij dit kasteel, het huis onzer vaderen, onze getrouwe onderhoorigen moeten verlaten?" „Kind, we hadden het misschien reeds eer der moeten doen. Denk aan het lot van den graaf von Helfenstein." „Maar onze boeren zullen de wapenen niet opnemen, tenzij voor ons," hernam Adelheide met vuur. „Ik ken ze: maar één woord, en ik vorm een lijfwacht van tweehonderd getrou wen om ons heen, die bereid zullen zijn, hun bloed voor ons te vergieten." „x\delheide, ge zijt nog onervaren," ant woordde de gravin ernstig, „gij kent de kracht niet van het slechte voorbeeld, van overreding en ophitsing. Of weet ge niet, dat Hans Meissner oproerige toespraken heeft gehouden, op de edelen en geestelijken scheldt en zegt, dat hun tijd voorbij is." „Zeker, moeder, maar Hans Meissner is de eenige in den omtrek, die de boeren tracht op te ruien, tot dusver zonder eenig gevolg. Men luistert niet naar dien dronkaard, die zonder uw grootmoedigheid reeds lang van ons grondgebied zou zijn weggejaagd." „Op uw voorbede, Adelheide." „Ter wille van zijn arme vrouw en zijn zoon." „Om nu op den brief van oom Gerhard terug te komen, hij wil, dat we op zijn kasteel onzen intrek zullen nemen, en daar hij zelf door de jicht gekweld wordt, zal morgen de ridder von Waldburg met een ruiterschaar ko men, om ons naar Horneck te begeleiden." „Morgen reeds?" „Ja, Adelheide, het is de besliste wensch van mijn broeder, en ik mag mij daartegen niet verzetten. Ook mij valt het scheiden, de vlucht zwaar, maar de voorzichtigheid eischt het." Adelheide boog het hoofd. Zij zag, hoezeer het vooruitzicht dier vlucht haar bejaarde moe der aangreep, en haar smart eerbiedigend, zweeg zij, hoewel bij haar het denkbeeld op kwam, uit de trótiwê önderhoorigeii een talrijke bezetting in den burcht te nemen en daarmee een mogelijken overval af te wachten, want het kasteel was door de goede zorgen van den overleden graaf ruimschoots van wapenen en krijgsvoorraad voorzien, en sterk genoeg om een langdurig beleg te kunnen doorstaan. „Het moet, Adelheide," zei de gravin nog eens, het zwijgen harer dochter als een soort lijdelijk verzet opnemend. „Lieve moeder, ik voeg mij geheel naar de wenschen van oom Gerhard en u, al verlaat ik ook noode het zoo dierbare kasteel mijner voorvaderen." „Laten wij bidden, er spoedig te mogen te- rugkeeien, en dat God het gedurende onze af wezigheid voor verwoesting beware. En nu, kind, breng alles voor ons vertrek in gereed heid. Van onze dienaren kan wie wil ons vergezellen. Ik zal het hun morgen zeggen en ieder vrij laten m zijn keus." Adelheide wilde de zaal verlaten, toen haas tige voetstappen in de breede voorhal weer klonken. De oude gravin was bleek opgestaan zij had een voorgevoel van een naderenden ongeluksbode, en Adelheide dacht eensklaps aan den marskramer, die haar door het gesprek met haar moeder geheel door het hoofd was gegaan. Een lansknecht trad binnen: „Mevrouw de gravin, Frans Meissner verzoekt u onmiddellijk te spreken. Hij is hier buiten adem komen aanloopen." „Wie? Hans Meissner?" vroeg de gravin. „Wat moet die man van mij hebben?"^ „Neen, Frans, de zoon," verbeterde Adel heide. „Martijn moet hem maar aanstonds laten binnenkomen, niet waar, moeder?" ver volgde ze. De gravin knikte en ging weer zitten, de hand harer dochter in de hare nemend. „Kind, de ruiters van Waldburg zullen te laat komen; ons wacht het lot van den graaf von Helfen stein." Wordt vervolgd.) HET STADHUIS TE VEERE. Den groot-stedeling, meelevend met heel zijn wezen het aldoor bezige, rustelooze le ven eener bloeiende, vooruitstrevende handels stad of het zielloos-mondaine plezier-bestaan in stad van luxe, zou het verblijf in een stedeke als Veere een duldeloos kwellende verveling zijn. Hier geen woelige, wisselende tafereelen van drukke kaden, waar stoere mannen werken en zwoegen in moeizamen arbeid; van trots- breede stroomen, waarlangs zwaar geladen booten naderen in statige vaart maar rust, storelooze rust.... de rust van wat slapen ging om nooit meer te ontwaken. Enkelen slechts bezoeken het kleine stadje: schilders, dichters, oudheidkenners; ze gevoe len, ze begrijpen de rust van het plaatsje: ze gaan er met eerbiedig-zachte schreden langs de eeuwenoude monumenten zooals een monnik gaat in vrome gepeinzen langs Moeder Gods beeld aan eenzamen weg ze willen door luidruchtig beweeg als van plezier reizende stadsmenschen niet storen den sluimer dier eerwaardige dingen, wier verheven schoonheid ze beminnen met een liefde, die pieuze be wondering is. En ze zijn er blij, ziels-blij om, dat deze kostbare relieken uit glorieus verle den niet staan in de groote, drukke steden, waar het bedrijvige werk-leven voortjaagt in altoos snellen gang, waar dood is de herinne ring aan lang vervlogen, gouden tijden, en toe komst alleen behëerscht al denken en verlan gen; dat hun sobere pracht er niet verloren gaat tusschen nieuw-modisch banale gebouwen in schreeiiwerigen reclamestijl, overbluffend met hun woelige ornamentiek der oude monumenten statige structuur; maar dat ze in het stille stadje waardiglijk zich verheffen boven kleine, arm- vervallen huisjes zooals laatste telgen uit hoog geslacht eenzaam tusschen hun eerbie- diglijk genegen, nederig landvolk. Aan het stadhuis waarvan ommestaande reproductie (naar een aquarel van den heer Jan Striening) een afbeelding geeft is men

Tijdschriftenbank Zeeland

de Katholieke Illustratie | 1900 | | pagina 2