totale kosten in verband met het overlijden van Mogge bedroegen dus
ruim 21.000 gulden, bijna het bedrag dat de heerlijkheid Dreischor hem
had opgeleverd. Maar Dreischor hield er een indrukwekkend monument aan
over
De opbouw van het grafmonument doet denken aan die van een barokaltaar:
beneden de tombe, daarboven een representatieve voorstelling, dit al
les gevat binnen een „aedicula", in dit geval bestaande uit twee pilas
ters die een in het midden gebogen kroonlijst dragen. Het monument is
in Lodewijk-XV-stijl opgetrokken: typerend is het golvende, schuimende
karakter van de siermotieven.
In het midden bevindt zich het portret van de overledene, aangebracht
op een ovaal schild, dat door Mars en Venus wordt vastgehouden en ge
toond. Mars en Venus horen bij elkaar. Samen brachten zij Harmonia
voort. In de door keizer Augustus gestichte Marstempel werd ook Venus
vereerd. Mars was de minnaar van Venus: we kunnen er het vierde boek
van de Metamorfosen van Ovidius op nalezen. De mannelijke strijdvaar
digheid van Mars en de zachte vrouwelijkheid van Venus vullen elkaar
aan. In het Rijksmuseum te Amsterdam bevinden zich twee terracotta-
beelden, toegeschreven aan Rombout Verhulst, van een echtpaar als Mars
en Venus. Waarom houden Mars en Venus het portret van de vrijgezel
Mogge vast? Misschien om te laten zien dat de overledene de door beide
goden gerepresenteerde deugden in de juiste mengeling bezat. Aan de
voeten van Venus bevindt zich de aan haar toegewijde duif. Verder zien
we er een afgeknot mirteboompje: de mirte was gewijd aan Venus en sym
boliseerde de liefde. Aan de voeten van Mars voedt een pelikaan haar
jongen met haar eigen bloed. De pelikaan, in de middeleeuwen een chris
tologisch en eucharistisch symbool, heeft in de baroktijd zijn reli
gieuze betekenis verloren. De bewuste vogel treedt nu op als een attri
buut van de Goedheid of het Medelijden 6)In de inscriptie beneden
de sarcofaag wordt de vrijgevigheid van Mogge jegens de armen geprezen.
Deze deugd wordt in beeld gebracht door de pelikaan aan de voeten van
Mars.
In het opschrift worden, behalve de zojuist genoemde deugd, ook de
„prudentia" (voorzichtigheid) en „frugalitas" (matigheid) van de over
ledene vermeld. Beide deugden bevinden zich aan weerszijden van de
tombe
Wanneer we de „Iconologia" van Ripa erop naslaan, in de vertaling van
Pers, lezen we: „PrudenzaEen Vrouwe, die in de lincker hand een
Doods-hoofd, en in der rechter een Slange heeft" (p. 621). En onder het
hoofdje „Maetigheyd"„Een Vrouwe in 't purper geKleet, houdende in de
rechter hand een Palmtack, en in de lincker een toom" (p. 316)Beide
beschrijvingen zijn volmaakt van toepassing op de beide beelden die de
tombe flankeren.Ripa geeft ook inlichtingen over het waarom van de ver
schillende attributen. „Het Doodshoofd betoont, dat om Wijsheyt te ver
krijgen, seer veele helpt, datmen op het einde, en de uytkomst van
alle dingen verdacht zy..." (Pers, p. 621). De slang verwijst o.a.
naar het Schriftwoord „weest voorzichtig als slangen" (Mattheus 10: 16,
geciteerd door Pers, p. 622)
De palmtak symboliseert de hemelse beloning voor degenen die hun harts
tochten beheersen. Verder verwijst de palmboom, die niet bezwijkt on
der haar eigen gewicht, naar het „maetigh gemoed", dat zich niet laat
75
