Zierikzee naar deze plaats vrij gering, slechts vier.
Eén van de veroordeelden was Huuge Erbout Wittenz. uit Elleraeet, bijgenaamd
Huge de duvel, die 's nachts in 't Vrije kwam. Daar forceerde hij de deur
van het huis van Pier groten hongere en jaagde hem en zijn vrouw uit hun
huis. De Zierikzeese vierschaar veroordeelde hem op 22 maart 1499 tot boe
tes van 60 pond voor de baljuw en 10 pond voor de stad. Naar zijn poorter
schap zou een onderzoek worden ingesteld. Was hij inderdaad geen poorter,
dan moest hij het dubbele betalen. Voor zonsopgang moest hij de stad verla
ten en mocht pas na tien jaar weer terugkomen, nadat hij een bedevaart naar
Sint Pieter in Rome en naar „Sinte Jacobs in Galissiën" had gemaakt en daar
van een deugdelijk bewijs had overgelegd op straffe van de dood 25)
FRANSE BEDEVAARTPLAATSEN
Van Herwaarden vond in het archief van het Hof van Holland een bedevaart
naar Chartres, waar een zwart madonnabeeld bewonderd kon worden door de pel
grims. Jan die glasemaker werd door het gerecht van Zierikzee veroordeeld
tot een jaar verbanning en een boete van tien pond voor de baljuw, omdat hij
overspel had gepleegd en zijn vrouw en kinderen had verlaten. Jan pleitte
voor gratie, hij was een arm man en „zeere belast mit wij ff ende mit veel
kinderen", die tot armoede zouden vervallen. Isabella van Portugal, regen
tes namens Philips de Goede, verleende hem in 1444 gratie onder de belofte
van Jan „hem te beteren ende te leven als een goet man sculdich is te leven".
Wel moest hij de boete van 10 pond betalen 26)
Engel Pier Leyezen Gillis Gillis Bouwenszwerden in 1490 veroordeeld we
gens het afnemen van geld. Ze moesten aan de baljuw elk 20 pond betalen en
drie pond elk aan de stad. Ze moesten „ruinen poert ende poertambocht bider
zonne" en een jaar lang wegblijven. Engel moest op bedevaart naar Sint Ni-
colaas „ten hoesten baerne" (Bari, Zuid-Italië) en Gillis naar de Notre
Dame in Parijs. Kwamen ze de straf niet na, dan zouden ze een hand verlie
zen 27)
Heynric Jacopz. uit Haamstede, alias rentemeesters Heyne, werd in datzelfde
jaar veroordeeld wegens overspel tot een boete van tien pond voor de baljuw.
Aan de kerk en aan de stad moest hij elk 5.000 stenen leveren. Tot slot
moest hij op bedevaart naar Onze Lieve Vrouwe in Parijs op straffe van het
afkappen van zijn hand 28)
St. Antoine-en-Viennoisin Zuid-Oost-Frankrijk, komt slechts eenmaal voor.
De veroordeelde -Cornells Lievenszoen- noemden wij reeds bij de strafbede-
vaarten naar Rome.
DUITSE BEDEVAARTPLAATSEN
De verste bedevaartplaats in Duitsland die we in Zierikzee vonden, is het
Heilig Bloed te Wilsnack. In 1506 vertrokken Philips de Schone en Johanna
van Aragon met De Juliaen en 42 andere schepen van de rede van Zierikzee
naar Spanje. De Juliaen stond onder bevel van de rijke Zierikzeese reder
Jacob de Huybert 29)Eén van de andere schepen was Den Hubert. Cornells
Piersz., Cornells den Noele en Yeman Heijne Waerdenszone hadden afgespro
ken met de kapitein van Den Hubert, Willem Jansz., om mee te varen. Zonder
de kapitein erin te kennen bleven ze echter aan land. De vierschaar veroor
deelde hen tot boetes van elk 20 pond voor de baljuw en elk drie pond voor
32
