Dezelfde engel spoedt zich daarop naar de dodelijk verontruste Anna om haar
hetzelfde blijde nieuws te verkondigen. Ook zij krijgt opdracht naar de
Gulden Poort te gaan en enige tijd later sluiten zij elkaar in de armen
(zie ill
Negen maanden later wordt Maria geboren: een bijzonder kind van bijzondere
ouders. Als ze drie jaar oud is, brengen Joachim en Anna hun dochter naar
de tempel, waar zij tot verbijstering der omstanders zonder enige hulp de
vijftien trappen (van het brandofferaltaar?) bestijgt. De bekende episode
van Maria's verblijf in de tempel en haar huwelijk met Jozef laten we hier
achterwege
De geschiedenis van de Heilige Anna wordt gedurende de middeleeuwen bij
herhaling uitgebreid. De bijbel zelf geeft daartoe enige aanleiding, als
ze spreekt over de „zuster van Maria, Maria Klopas of Cleophas" (Joh. 19:
25) en van „Maria, de moeder van Jacobus de Jongere en Joses, en de moeder
van de zonen van Zebedeus" (Matth. 27:56).
De legende vult deze summiere gegevens aan met verhalen over de verwanten
van Christus. Er wordt een systeem ontwikkeld dat erop gericht schijnt te
zijn de belangrijkste figuren uit de directe omgeving van Christus samen
te brengen in één groot familieverband met Anna als stammoeder. Om dat te
realiseren ging men ervan uit, dat Anna driemaal gehuwd was (aangeduid met
„trinubium") en dat uit iedere verbintenis een dochter Maria geboren werd.
De eerste berichten daarover duiken op in de negen eeuw (Haymo van Halber-
stadt, Historia Sacra Epitome 853). Omstreeks 1100 komt de legende voor in
de Engelse volkstaal -waarschijnlijk werd de legende vanuit Engeland/Noord-
Frankrijk over Europa verbreid-, maar zij wordt pas in de vijftiende eeuw
algemeen bekend 16)
Het trinubium is eeuwenlang aanleiding geweest tot heftige discussies. Be
grijpelijk. Hoe was de deugdzaamheid van Anna te rijmen met haar drie hu
welijken, voor celibatairen toch al een verdacht instituut, waardoor meer
het beeld van een manzieke, oude vrouw opgeroepen wordt, dan het leven van
een ingetogen heilige. Tijdens het Concilie van Trente (1545-1563) wordt
besloten dat Anna éénmaal gehuwd was en een dochter Maria baarde.
Het volk heeft zich er tot ver in de zestiende eeuw nauwelijks aan gestoord.
In teksten en voorstellingen wordt Anna herhaaldelijk afgebeeld temidden
van haar drie echtgenoten, kinderen en kleinkinderen.
We vervolgen ons verhaal. Nadat Maria in de tempel gebracht is, sterft Joa
chim. Anna krijgt opdracht van een engel (I) opnieuw te huwen. Haar taak is
nog niet volbracht: zij zal moeder worden van een groot en heilig geslacht.
Zij huwt naar oosters gebruik met de broer van Joachim (andere bronnen zeg
gen de broer van Jozef)Cleophas genaamd. Uit dit huwelijk wordt Maria
Cleophas of Maria Jacobi geboren, die met Alfeus trouwt. Zij krijgen vier
kinderen: Jacob de Jongere, Simon, Jozef Justus en Judas.
Na de dood van haar tweede echtgenoot huwt Anna met de vrome Salomas. Weer
wordt een dochter geboren, Maria Salomas. Uit het huwelijk van Maria Salo
mas en Zebedeus worden Jacob de Oudere en Johannes de Evangelist geboren.
De drie huwelijken passen helemaal in de sfeer van de getalsymboliek rond
Anna, voor wie het heilige getal drie juist kenmerkend is. De familierela
ties zijn echter nog niet compleet. Uit de evangeliën weten we, dat Maria
een nicht had, Elisabeth geheten, de moeder van Johannes de Doper. Die ge
nealogische lijn werd al vroeg naast die van het trinubium ontwikkeld. Anna
zou een zuster met de naam Esmeria gehad hebben. Volgens die lijn blijkt
zelfs St-Servaas uit Maastricht tot de familie van Christus te behoren. De
50
