van de vruchtbaarheid)een schip (dat haar typeert als reisbegeleidster)
en een hond (waarover de meningen uiteen lopen; waarschijnlijk verwijst
deze naar haar invloed op de jacht)Kooplieden wijden altaren aan haar.
Haar cultusplaats vindt men vaak aan het water. Er ligt een lange tijd tus
sen de Nehalenniacultus en de verering van St-Anna, die vooral aan het eind
van de vijftiende eeuw populair wordt. Van enige directe verwantschap zal
dan ook geen sprake zijn, maar de overeenkomsten tussen de oude moedergo
dinnen en St-Anna (en ook vele andere vrouwelijke heiligen!) zijn indruk
wekkend 25)
Iconografisch zijn die overeenkomsten ook zichtbaar. Anna wordt in de eer
ste fase van explosieve verering vaak afgebeeld met een druiventros of ooft
(later met een boek)haar mantel heeft de loofkleur groen en ook de Anna-
tedrieën-voorstelling kan opgevat worden als een symbool van de vruchtbaar
heid, waarbij Maria en Jezus dan als attributen fungeren bij de grote Moe
der Anna.
HoutsculptuurNoord-Nederland 15e eeuw
(Coll. Sled. Muséum ,/iet Catharine-Gas thuis"3 Gouda).
Anna afgebeeld met ooftMaria met het kind Jezus. Duif als symbool van H. Geest.
Op zoek naar verklaringen
Vanuit theologische kringen is St-Anna vaak in verband gebracht met de leer
van de onbevlekte ontvangenis, d.w.z. dat Maria vrij was van de erfzonde
toen ze geboren werd 26)Vooral de Franciskanen verspreidden deze opvat
ting onder het volk en Paus Sixtus IV (vroegere Franciskaan) installeert zo-
55
