12. Zie: Meertens, Letterkundig Levenpag. 151, noot 295.
13. Ik maakte o.a. gebruik van M.R. James, The apocryphal New Testament, Oxford 1955.
14. Over St-Anna zie: Dr. P. Beda Kleinschmidt O.F.M.Die Heilige Anna, ihre Verehrung in
Geschichte, Kunst urid Volkstum, Düsseldorf 1930; Erwin Gatz, St-Anna in Düren, München-
gladbach 1972.
15. J.J.A. Zuidweg, De werkwijze van Jac. de Voragine, A'dam 1948.
Ik gebruikte de vertaling van R. BenzLegenda Aurea van Jac. de Voragine. Jena 1925.
16. M. Förster, Die Legende vom Trinubium der hl. Anna. In: Probleme der Englischen Sprache
und Kultur, Festschrift J. Hoops zum 60. geburtstage, Germanische Bibl. II, 20, Heidel-
berg 1925. Zie ook Beda Kleinschmidt t.a.p.
17. A. Ampe s.j., Philips van Meron en Jan van Denemarken, Artikelenreeks in „Ons Geeste
lijk Erf" vanaf deel 50 (1976) t/m deel 54 (1980).
18. Naar Beda Kleinschmidt, pag. 253.
19. J. Huizinga. Herfsttij der Middeleeuwen, Haarlem 1919, Hoofdstuk 12.
20. Zie: R. R. Post, Kerkgeschiedenis van Nederland in de M.E., Utrecht/Antwerpen 1957;
J.J. Mak, Middeleeuwse heiligenverering. In: Nederlands Archief voor de Kerkgeschiede
nis 38.
21. Voor de burgermoraal in de late middeleeuwen, zie: Herman PleijHet gilde van de
blauwe schuit, literatuur, volksfeest en burgermoraal in de late middeleeuwen, A'dam
1979 (diss.); Natalie Z. Davis, Society and Culture in Early Modern France, London 1975
22. A. de Cock, Twee spreekwoorden m.b.t. St-Anna. In: Volksleven VII, blz. 29-35. Zie
vooral: J.J. Mak, Daar loopt van St-Anna onder, Nieuwe Taalgids 39, pag. 75-82.
23. Zie: „Die Historie van de weerdige moeder St-Anna", vertaald door W. Bor(n). Diverse
drukken vanaf 1499.
Exempel over „Weduwe van de gevangenisse verlost". Een tiran bedreigt deze wedu
we. Eerst sterven alle dieren, daarna zijn vrouw en twee (oudste) zonen. De vrouw
wordt door Anna verlost. Zij wordt heerseres van het land, dat sindsdien in handen van
vrouwen blijft.
24. Zie: J. Huisman, Moedergodinnen en heiligen, in: Jeugd en samenleving 1/2, 1980, pag.
37-62. Zie ook zijn artikel in „Man, vrouw, kind", Ambo 1978.
25. Zie het artikel: Lène Dresen-Coenders„Machtige grootmoeder, duivelse heks".
26. Zie Beda Klienschmidt. Ook: R. Ligtenberg, De oudste ikonografie van Maria's ontvange
nis, Collectanea Franciscana Neerlandica I, Den Bosch 1917. Het ingewikkelde probleem
van de onbevlekte ontvangenis kan hier natuurlijk nauwelijks aan de orde komen.
27. Zie: Lexikon für Theologie und Kirche, M. Zender onder „Anna".
28. Met dank aan Frans Beekman voor zijn assistentie bij het vervaardigen van dit kaartje.
De tekens komen gedeeltelijk overeen met het systeem van Ellen Muller (zie noot 4)
Alleen de gegevens over Brouwershaven worden door haar vermeld. Ik houd mij graag
aanbevolen voor aanvullende gegevens uit deze regio of daarbuiten.
29. Gemeente Zierikzee, „Notulen vergaderingen van het stadsbestuur 1501-1772", no. 192:
„Gildearchief St-Anna".
30. Zie noot 8.
31. Artikelenreeks van P.D. de Vos: De geschiedenis der Zierikzeesche gilden, in: Zierik
zeesche Nieuwsbode 1923, 15-1, 26-1, 12-2, 14-3, 13-4 en 18-4. Over het St-Annagilde
wordt nauwelijks iets meegedeeld, hoewel wel aangekondigd. Het St-Jacobsgilde ont
breekt geheel!
32. Zie: P.D. de Vos, 500-jarig bestaan der godskamertjes te Zierikzee, 1937.
Ook: Zierikzee, zoals het was door J.L. Braber en C.P. Pols, blz. 66, 67.
33. Archief Zierikzee, Gildestukken (kleermakersgilde).
34Zie noot 8
35. (P.D. de Vos), Zierikzeesche straatnamen (1932).
70
