voor f 1200,-. Hij werd geboren te Dreischor 26 december 1799 als zoon van Leendert
Krijnse Berman en Cathelina Speyer. Zijn moeder, geboren te Dreischor 8 oktober 1762,
hertrouwde met Job Gaanderse. Dit huwelijk was geen succes en Job liet zijn vrouw wat men
noemt „zitten". Vandaar dat Cathelina, tot haar overlijden op 12 december 1831, bleef in
wonen bij haar zoon.
M. Berman trouwde in zijn geboorteplaats 12 november 1828 Jozina de Vos, geb. Dreischor
18 december 1797; zij overleed 22 juni 1844. Twee kinderen werden uit dit huwelijk gebo
ren:
a. Krina Katharina Berman, geboren 4 september 1829, trouwde 14 augustus 1850 Jozua
Vattekanne, geboren Oosterland 8 oktober 1822, overleden Dreischor 26 juli 1871.
b. Johannes Berman, geboren 17 februari 1834, overleed ongehuwd 19 september 1883.
Het huis werd verbouwd tot bakkerij met winkel. De oven kwam aan de achterkant, als aan
bouw aan de westzijde, de bakkerswinkel naast het „plaetsenhuys". Behalve brood haalde
men er ook „boodschappen" (kruidenierswaren).
In de winkel hielpen Bermans vrouw en moeder, later zijn dochter, zoon en schoonzoon.
Het was een groot bedrijf, want het verdere personeel bestond uit een inwonende dienstbo
de en één of twee inwonende knechts. Een bakkersknecht werd voor een jaar ingehuurd,
met ingang van 1 mei. Dit in tegenstelling met een boerenknecht die 1 maart in dienst
kwam. Een bakkersknecht bleef meestal slechts korte tijd. Ze waren ongehuwd of weduw
naar, soms pas 15 jaar. Zo kwam Leendert Padmos er in 1831 als weduwnaar van Ooster
land en vertrok reeds in 1835 naar Noordgouwe. Pieter Pieterse, gekomen uit Zierikzee in
1834, vertrok in hetzelfde jaar naar zijn geboortestad.
Mei 1833 werd het echtpaar Jacobus Keukelaar-Holsappel ingehuurd. Jan Gast, geboren
Brouwershaven 26 januari 1815, was knecht van 1835 tot 1844, toen hij vertrok naar Dui-
vendijke. Zijn opvolger was Job Bakker, die in 1847 verhuisde naar Haamstede. Na het
overlijden van Jozua Vattekanne in 1871 werd het bakkersbedrijf voortgezet tot het overlij
den van M. Berman op 13 juni 1880.
11. Comelis Anthonie SMITS werd 21 mei 1884 eigenaar van het pand. Hij was geboren te
Dreischor 8 augustus 1859 en trouwde te Brouwershaven 26 april 1884 met Lena Geleijnse,
die daar 6 januari 1862 het levenslicht zag. Voordat hij de bakkerij overnam, zal hij er als
knecht hebben gewerkt. Maar het voorheen zo goed lopende bakkersbedrijf floreerde niet
meer, want kort tevoren hadden zich ter plaatse twee andere bakkers gevestigd, Gerrit J. de
Koster uit Haamstede en Gillis van der Linde. Tegen deze concurrenten kon „Kees Smit"
niet optornen, zodat hij het pand verkocht in 1888.
12. Comelis VAN BLOOIS werd de volgende eigenaar. In de wandeling heette hij „Keesje
van Dreister", ter onderscheiding van zijn volle naamgenoot, die als „Keesje de slachter"
bekend stond.
Landbouwer Van Bloois woonde op de hoek Zuidstraat-Slotstraat. Hij kocht huis met
schuur omdat het hem voornamelijk om de schuur te doen was, daar hij onvoldoende ruim
te had om zijn landbouwprodukten op te slaan. Het grote woonhuis werd inwendig ver
bouwd, zodat er voor drie gezinnen woonruimte ontstond. Er was een raam tussen bakkers
winkel en woonkamer, wat geblindeerd werd door er twee bedsteden met een „spinne" (pro
visiekast) voor te plaatsen. Wegens plaatselijke woningnood werd na enkele jaren ook de
bakkerij voor bewoning geschikt gemaakt door er onder meer een bedstede in aan te bren
gen.
55
