Tabel 1
1840 1841
normale
bijzondere
normale
bijzondere
Aletta van Meerendonk
40
3
60
2
Pieternella Kouwen
12
-
10
-
H. L. van Duyl
48
5
49
5
J. L. During
37
6
78
4
Dr. F. Keiler
42
6
51
4
Pietemella Kouwen gaf over de maand januari 1842 nog 10 normale partus op. In het archief van de plaatselijke
commissie voor geneeskundig toevoorzicht vinden wij later enige keren de door haar ingeroepen hulp der doctores
obstetricandi. De heer Zuurdeeg verzuimde het insturen zijner verslagen.
De in deze tabel genoemde Dr. J. L. During kwam in 1840 uit Middelburg, en keerde in 1842 daarheen terug.34)
Van de bijzondere gevallen in 1840 waren er 14 forceps wegens te nauw bekken, te groot
hoofd en/of te zwakke weeën, een hydrocephalus, een kind met misvormingen van de neu-
raalbuis en gespleten verhemelte, tweemaal „stuipen", een kering, in 1841 zes forceps, twee
voet-, een schouder-, twee dwarsliggingen met de daarbij vereiste keringen en drie doodge
borenen. Dr. Keiler assisteerde tweemaal de vroedmeester During te Zierikzee35) (kering),
eenmaal De Moor in Nieuwerkerk (forceps) en tweemaal Kardol in Bruinisse (een forceps,
een kering). De vroedmeester Van Duyl riep eenmaal de hulp in van Dr. H. Goemans voor
een langdurige partus bij een „cachectische" (in slechte lichamelijke toestand verkerende)
vrouw en van Dr. J. N. Boom36) bij een verbloeding.
Ook de jaarverslagen van de plaatselijke commissie van geneeskundig toevoorzicht aan het
college van B. en W. van Zierikzee en aan de provinciale commissie geven in de door de
doctores artis obstetricandi verrichte bijzondere verlossingen soms een verrassende ca
suïstiek. Dr. Keller deed in 1859 te Dreischor versie en extractie bij een geval van placenta
praevia, waar tevoren door de verloskundige De Wilde een lucht- of blaastampon was inge
bracht, en redde zo ternauwernood de bijna uitgebloede vrouw. Verder geven deze jaar
verslagen onder meer nog een aantal gevallen van uitgezakte navelstreng met de daarbij
toegepaste handelingen. Alles tezamen een beeld van de huiselijke, in zekere zin heroïsche
verloskunde in die tijd.
Afzonderlijke vermelding uit de bevolkingsregisters verdienen - als „vrolijke" noot - twee onwettige geboorten tij
dens de kermisdagen van 1845: op 3 september bij een gitaarspeelster uit Gorredijk en op 7 september bij een
liedjeszangsteruit Rotterdam.
Aan het eind van het jaar 1851 werd het geneesherencorps hier nog versterkt door Dr. Hendrik Goemans 3?) een
zoon van Dr. Hubrecht Goemans.
Op 12 januari 1852 antwoordt de plaatselijke commissie van geneeskundig toevoorzicht op
een landelijke enquête van de Commissie voor de Verloskundige kring te Amsterdam over
de in de laatste 50 jaren verrichte sectiones cesariae, dat deze operatie hier slechts eenmaal
in het jaar 1851 door haar voorzitter Dr. F. Keiler werd verricht in Dreischor, helaas met
ongunstige afloop voor moeder en kind.
Een „visum repertum" van 31 januari 1852 van de genees-, heel- en verloskundige C. van de Wetering te Brou
wershaven betrof de beoordeling van een dood kind, geboren 11 december 1851 te Zonnemaire „in het secreet",
daar door de moeder opgevangen en met de nageboorte samengevouwen en gestoken in een zak, die zij bij zich
40
