Conclusie
Samenvattend kan worden geconcludeerd dat:
a. de dijkverhogingen met betonmuren indertijd een goede keus zijn geweest, maar ach
teraf bezien slechts geschikt voor tijdelijke oplossingen;
b. bij de stormramp van 1953 door de aanwezigheid van betonmuren in enkele gevallen
dijkdoorbraak werd voorkomen;
c. ze in hoofdzaak geschikt waren voor beperkte dijkverhogingen, bijv. tot ca. 1 m.
d. bij de jongste dijkverzwaringen tot deltahoogte of voor de partiële dijkversterking langs
het Oosterscheldebekken de betonmuren niet meer in aanmerking kwamen. Ten
eerste, omdat in vele gevallen dijkverhogingen van veel meer dan 1 m. nodig waren en
ten tweede omdat bij het gewijzigde Deltaplan nog een aantal onzekere factoren om een
nadere studie vroegen. Om te voldoen aan de gestelde voorwaarden, o.a. om in 1980
langs het Oosterscheldebekken een dijkenstelsel van voldoende stabiliteit en hoogte te
hebben, is geen enkel risico genomen.
Geraadpleegde bronnen en literatuur
Nederlands Adelsboek, 1904 en 1909.
R. R. L. de Muralt, Dijk- en oeverwerken van gewapend beton volgens het „Systeem De Muralt", Delft 1913.
Idem, Klei of beton voor zeedijksverhoging, in: de Zeeuwsche Polder 15 november 1932.
Idem, Zeeweringswerken van gewapend beton, in: De Zeeuwsche Polder 15 november 1931.
Jaarverslagen van het Waterschap Schouwen.
Jaarverslagen van de Provincie Zeeland.
Centraal Blad der Bouwbedrijven 12 mei 1934.
Ing. M. H. Wilderom, Tussen Afsluitdammen en Deltadijken, I t/m IV, Middelburg 1961-1973.
Verslag over de stormvloed 1953, Rijkswaterstaat, Alg. Dienst.
Polytechnisch tijdschrift: Ramp 1953 en herstel (Uitg. B, 14 aug. 1954).
Verder werd dankbaar gebruik gemaakt van verkregen informatie van het bureau Voorlichting van de gemeente
Borculo en van dhr. W. H. Keikes, streekarchivaris van Schouwen-Duiveland en Sint Philipsland te Zierikzee. Aan
het Waterschap Schouwen-Duiveland hartelijk dank voor het welwillend beschikbaar stellen van een tweetal foto's.
Tenslotte werd door collega ing. A. L. Mieras gewezen op een in 1953 geschreven verhandeling, getiteld: „Het
systeem „De Muralt" in Zeeuwsch Vlaanderen en zijn gedragingen tijdens de stormvloed van 1953" door J. van
Dixhoom. Voor een algemeen inzicht in en beoordeling van het betreffende onderwerp was en is dit een waardevol
document. Ook hartelijk dank daarvoor.
Waar niet anders is vermeld zijn de foto's van de auteur.
90
