Tabel 6
1942
1943
1944
1945
1946
1947
1948
1949
1950
1951
4
0
4(5)
12(2)
90(23)
75(22)
73(15)
63(14)
53(10)
58(16)
De eerste cijfers duiden hier op geboorten uit Zierikzeese gezinnen. De tweede (tussen haakjes) wijzen op die van
het eiland of elders.
Belangrijke veranderingen
Sedert 1946 kwam de reeks aanwinsten in de medische en aanverwante wetenschappen. Ze
waren van even grote betekenis als in de vorige eeuw de een doorbraak betekenende vindin
gen van Pasteur. Koch en hun tijdgenoten. Vele mogelijkheden tot herkenning en genezing
van tot dat moment ernstig verlopende of ongeneeslijke ziekten werden nu gegeven. Ook de
verloskunde deelde hierin. Door de anti-biotica, sedert Dr. Fleming, konden de
kraamvrouwenkoorts17* en andere infectueuze toestanden tijdens en na de geboorte nu
meestal worden beheerst. Een aantal pasgeborenen en vrij veel kinderen van het eerste le
vensjaar kregen mede daardoor betere levenskansen. De trombose, soms met als gevolg de
gevreesde longembolie, in een aantal gevallen optredend na het nog strikt 9 dagen durende
kraambed, verdween vrijwel geheel toen het vroege opstaan na operaties in het ziekenhuis
ook bij bevallingen thuis gebruikelijk werd.
De nieuwe kraamverzorging
Het Centrum voor kraamzorg begon op Schouwen-Duiveland en St. Philipsland in decem
ber 1946. Het startte met 3 leerlingkraamverzorgsters. In 1962 waren er 4 gediplomeerden
en 6 leerlingen, in 1966 10 gediplomeerden en 6 leerlingen, in 1971 8 gediplomeerden, 2
leerlingen en 3 adspirant-leerlingen. In plaats van de vroegere wat oudere baker deed nu
haar intrede een jongere vrouw in licht groen kostuum met wit schort, aanvankelijk bege
leid door een leidster-docenteI8)t na het afgelegd examen zelfstandig optredend. Zij as
sisteerde de arts of de verloskundige bij de bevalling en trof tevoren de nodige voorberei
dende maatregelen. Na de partus bestuurde ze gedurende 10 dagen het gezin, in het bijzon
der haar aandacht wijdend aan moeder en kind. Een temperatuurstaat van beiden en een
gewichts- en voedingslijst van de baby waren vaste attributen, terwijl ze verder lette op de
aan het kraambed eigen dingen. Dit alles bleef in de veilige entourage van het huisgezin van
's morgens 8 uur tot 's avonds 6 uur. Het aantal bakers is daarna sterk verminderd. Enkele
jongeren van hen lieten zich tot kraamverzorgster opleiden. De ouderen die nog overble
ven, volgden zoveel mogelijk de bij de opleiding der kraamverzorgsters gegeven richtlijnen.
Nadat op 1 januari 1947 het Zierikzeese gemeentebestuur de functie van gemeente-
verloskundige door de sterke inkrimping van de armenpraktijk had opgeheven, beëindigde
mevrouw Breetvelt geheel haar werkzaamheden als vroedvrouw. Zij heeft gedurende 29 ja
ren hier haar ambt op bekwame wijze uitgeoefend. Een foto van een door haar echtgenoot
geschilderd portret moge daarom hier de ereplaats vinden die haar toekomt (zie p. 60).
De destijds practiserende huisartsen Van Hoorn, Oey, Vogelaar en Schilstra19*, vanuit Nieu-
werkerk Vleugels Schutter, vanuit Noordgouwe achtereenvolgens Van Eldik, Backer en
Van der Waarden hebben daarna aanvankelijk alle gewone verlossingen hetzij thuis, hetzij
in één der ziekenhuizen verricht.
58
