Schaalvergroting, poliklinische bevallingen
In het kader van de schaalvergrotingen in deze tijd, is na de samenvoeging van de plaatselij
ke Groene Kruisverenigingen in één eilandelijk verband, het kraamcentrum Schouwen-
Duiveland op 29 oktober 1975 opgegaan in het kraamcentrum ..Rondom de
Oosterschelde", met als werkgebied naast Schouwen-Duiveland en St.-Philipsland. de Beve-
landen en Tholen. Op 31 december 1981 bedroeg het aantal gediplomeerde kraamver
zorgsters hier 48, naast 18 leerlingen en 13 part-timers, op 31 december 1982 achtereen
volgens: 57, 14 en 18. De wedijver tussen ziekenhuis- en thuisbevallingen lijkt nu hier en
landelijk wat tot rust te komen-'*4). Een tussenvorm bestaat sedert 1979 in de zogenaamde
poliklinische bevallingen. Deze vinden plaats in het ziekenhuis, als regel onder leiding van
de huisarts met de assistentie van de kraamverzorgster, die na de snelle terugkeer naar huis
daar haar taak voortzet.
Tabel 10 toont de aantallen der klinische bevallingen in het Zweedse Rode Kruisziekenhuis
vanaf 1960, en van de poliklinische vanaf 197935>.
Tabel 10
'60
61 62 63 '64
"65
'66 '67
"68 '69 70 71 "72 73 74 75 76 77
'78
79
'80
"81
'82
Klin.
95
110 131 135 120
77
98 99
131 156 121 144 98 97 113 106 115 98
27
53
81
103
84
Poliklin.
3
5
22
37
39
37
Het is naar tegenwoordige Nederlandse begrippen verantwoord de normale bevallingen of
thuis, of poliklinisch te laten plaatsvinden, geleid door een vroedvrouw of een huisarts, mits
de prenatale controle zo zorgvuldig mogelijk blijft geschieden, en waar nodig tijdig specia
listische hulp wordt ingeroepen.
In de laatste jaren met de economische recessie lijkt gelukkig de borstvoeding haar oude re
putatie als de meest geschikte zuigelingenvoeding te herwinnen. Ook wint het besef van de
betekenis van het lichaamscontact tussen moeder en kind vanaf de geboorte tot zeker in de
eerste levensmaanden aan betekenis36). De vaders worden nu hierbij meer nog dan tevoren
betrokken. Door deze en eerder ontstane wijziging in opvattingen werd de bevalling meestal
een fysiologische gebeurtenis, waarbij wèl de nodige voorzorgen en oplettendheid, geduld,
en soms snel en doeltreffend handelen, maar niet meer de vroegere paniekstemming bepa
lend zijn.
Besluit
Wij hebben getracht iets over de verloskunde in onze woonplaats en haar omgeving in haar
vroegere en tegenwoordige ontwikkeling te schetsen. De schrijver heeft destijds dit onder
deel van de geneeskunde als het boeiendste en mooiste deel van de praktijk ervaren. Dit ver
haal worde daarom vooral vanuit dit uitgangspunt gelezen.
Na grafiek I in de vorige aflevering (Kroniek 1982) geeft nu grafiek II de voortzetting daarvan
tot 1957. De in de lijnen aangeduide getallen wijzen hier op cijfers genoteerd op 31 decem
ber van het betrokken jaar. Verder zijn erop aangetekend de belangrijkste in de loop van de
ze eeuw tot stand gekomen voorzieningen en als gebeurtenissen van betekenis de twee we
reldoorlogen, de overstroming van 1953 en de totstandkoming van het Zweedse Rode Kruis
ziekenhuis. Tabel 9 geeft gedurende de jaren 1957-1982 de getallen der in de ziekenhuizen
te Zierikzee. Goes, Dirksland. Rotterdam en sporadisch elders geborenen en gestorvenen,
die in de bevolkingsregisters van Zierikzee zijn genoteerd. De neo-natale sterfte, de
67
