7. Hier is begraven
En deze zijn de dagen van de jaren van het leven van Abraham zoon van Izaak Frank,
die vier en zestig jaar leefde en heenging en stierf 19 Nisan en zij begroeven hem, zijn
kinderen, de zevende van Pesach, in het jaar 650 naar de kleine telling.
Moge zijn ziel gebonden zijn in de bundel der levenden.
Nederlandstalige tekst:
Hier rust Abraham Izaak Frank
overl. 9 april M2Q. 18 Nisan
5650
in den ouderdom van 64 jaren.
Een bijzonderheid is, dat deze steen bekroond is met een iets beschadigd Davidsschild. Het
begin van de tekst op de grafsteen is naar Genesis 25 7. Abraham Izaak Frank, die in Ber
gen op Zoom geboren is, was een zoon van Izak Frank en Catharina Frank; hij was weduw
naar van Katootje Goudsmit.
De tekst op deze steen plaatst ons voor enige moeilijkheden.
Die betreffen de sterfdatum en de datum van de begrafenis. Volgens de Hebreeuwse tekst is
de sterfdatum 19 Nisan, volgens de Nederlandse 18 Nisan. Men zou kunnen veronderstellen
dat het overlijden 's avonds plaatsvond en dat de Hebreeuwse tekst dan nauwkeuriger zou
zijn - de nieuwe dag gaat met zonsondergang in maar in de overlijdensakte wordt vermeld,
dat hij vijf uur 's namiddags is overleden en dan is in april de zon nog niet onder.
Een moeilijkheid vormt ook de begrafenisdatum. Die zou de zevende dag van Pesach (Pa
sen) zijn geweest. Zeven is hier niet, zoals gewoonlijk gebeurt, met de zevende letter van het
alfabet weergegeven, maar voluit geschreven. De moeilijkheid is echter deze: het is verbo
den op de zevende dag van Pesach te begraven. Is hier het gebod overtreden? Of is de date
ring van de steen foutief? Ik heb deze puzzel voorgelegd aan dhr. Wasserman, die haar in
het Opperrabbinaat van het Nederlands Israëlietisch Kerkgenootschap bracht. Daar meent
men dat het probleem teruggevoerd zal moeten worden op onkunde of gebrek aan vlot kon-
takt met deskundigen. Tegenwoordig wordt de tekst voor een zerk eerst voor goedkeuring
naar het rabbinaat gestuurd. Toen was dat minder eenvoudig en dan kun je fouten krijgen.
8. Hier is begraven
een goed en rechtvaardig man
de weled. Juda zoon van Simon Frank
en de naam van zijn moeder was Malka.
Hij overleed op zondag 25 Ijjar
en hij is begraven op de 27e daarvan 700 naar de kleine telling.
Moge zijn ziel gebonden zijn in de bundel der levenden.
Nederlandstalige tekst:
Hier rust Lion Frenk overl. 'J> Qar?79?
2 juni 1940
in den ouderdom van 79 jaar.
Z.A.R.I.V. zijn as ruste in vrede)
Wij hebben hier een duidelijk voorbeeld, hoe de naam in de burgerlijke stand kan afwijken
van die in de joodse gemeenschap. Lion Frenk was geboren op 31 maart 1861 en dus 79
jaar oud, toen hij stierf. Van hem wordt op de steen ook de naam van zijn moeder, Malka,
vermeld. Zij heette volgens de burgerlijke stand Maria Abraham Frenk.
Hoewel het Hebreeuws meestal ongevocaliseerd geschreven wordt, is er toch verschil tussen
94
