hoogte ook. Uit navraag bij buurtbewoners bleken op de twee eerstgenoemde percelen aan
de Oudeweg (nu Heuvelsweg) allerlei militaire bouwwerken van de Duitse bezetters te heb
ben gestaan. De derde hoogte zou een ronde bunker geweest zijn, half in de grond, met een
platte deksel van beton. Begin van de bouw was september 1942 en alles werd weer afgebro
ken en weggevoerd vóórdat Schouwen in 1944 werd geïnundeerd, op één schuur na die er
nu nog staat. Op de nog bestaande berg zou een schijnwerper hebben gestaan en in de
schuur een generator. Dichtbij Noordwelle vonden we op de luchtfoto een tweetal percelen
waarop aftekeningen zichtbaar waren die deden denken aan middeleeuwse burchtcom
plexen. Hier leken één of twee bergen te liggen met om dit terrein heen een gracht (fig. 15).
fig. 15: Afschietplaatsen van V-l raketten uit de Tweede Wereldoorlog bij Noordwelle,
Archief Stiboka no. 332, 25jan. 1944.
Het teken dat voor deze aanduiding op de topografische kaart is gebruikt is hetzelfde als dat voor de vluchtbergen.
Men heeft toen dus een aarden berg gezien en geen bouwwerk. Dit moet dan gebeurd zijn bij de herziening in 1946
of 1950. want bij de eerste opname in 1936 kan deze berg-bunker van de Duitsers er nog niet zijn geweest. Of was
bier altijd al een kleine berg? De Man geeft aan dat in deze omgeving nog wel een tweede berg moet hebben gele
gen.
Uit een artikel van Korthals Altes (1984) werd ons de betekenis van de verschijnselen op de
twee luchtfoto's duidelijk. De ronde hoogtes bij Zierikzee zouden afschietplaatsen van V-2
(Vergeldings)raketten van de Duitsers zijn geweest. Deze raketten werden verticaal omhoog
geschoten vanaf kleine platforms, die een betonplaat als fundament hadden. Ze waren klein
een gemakkelijk verplaatsbaar, waardoor de Engelsen het afvuren van deze raketten moei
lijk konden verhinderen.
Ook de bij Noordwelle gevonden patronen zijn door Korthals Altes gesignaleerd. Ze zouden
ontstaan zijn bij het afschieten van V-l raketten. Door de hete uitlaatgassen van de raket
ontstond een typische verkleuring van de grond. Bovendien sloegen er gaten in de grond
door het neervallen van een zuiger en een steunstuk. Het hierdoor ontstane patroon deed
denken aan een klaverblad.
De gelijkenis van de in het betreffende artikel opgenomen foto's van deze verschijnselen
met die op onze luchtfoto's is dusdanig groot, dat we moeten aannemen dat we op Schou-
29
