wen inderdaad met afvuurplekken van V-l en V-2 raketten te maken hebben. Korthals Altes
vermeldt echter, dat de eerste V-l is afgevuurd op 13 juni 1944 en de eerste V-2 op 8 sep
tember 1944. Op 16 en 17 september zijn er zes V-2 raketten vanuit Walcheren afgescho
ten. Onze luchtfoto waarop de afschietplaatsen van V-l raketten zijn te zien, dateert echter
van 25 januari 1944, dus voordat de eerste V-l zou zijn afgeschoten. De installaties bij Zie-
rikzee zijn reeds jaren voor het eerste afschieten van V-2 raketten gebouwd en werden weer
afgebroken toen de echte rakettenoorlog pas begon. De Duitsers zullen reeds ver voordat
de eerste raket werd afgeschoten met de bouw van de afschietplaatsen begonnen zijn en
hebben misschien bij Noordwelle als proef reeds vóór juni 1944 V-l raketten afgeschoten.
De op de luchtfoto's ontdekte „bergen" uit de Tweede Wereldoorlog zijn dus wel geen mid
deleeuwse kasteelbergen geweest, maar ze hadden toch ook een militaire betekenis.
Hoe de Zeeuwen in het reeds bevrijde gebied het afschieten van de raketten hebben erva
ren, heeft Hans Warren in zijn dagboek als volgt verwoord:5 jan. 1945 -lichte vorst, stra
lende zon, blauwe hemel, waarin scherp de omhoogpriemende witte naaldstrepen van de
V-2's afgeschoten uit onbevrijd Holland. Kaarsrecht, smal trekt de streep duizelingwekkend
hoog de lucht in tot de lange rookstaart gaat golven, uiteenwaaiert in kleine vlokken damp
die tenslotte oplossen in het blauw." Wat een verschil met de schamele 150 m, die de schut
ters van de middeleeuwse bergen maximaal konden halen met hun handbogen!
Literatuurlijst
W. C. Braat - De berg van Troje in: O.M.R.O.L. 1957 en 1961 p. 69-83 en p. 129-144.
J. C. Besteman - Mottes in the Netherlands in Liber Castellorum, Zutphen, 1981.
P. van Beveren - Afgraving laatste vliedberg te Nieuwerkerk, Zierikzeesche Nieuwsbode 23-8-1952.
P. van Beveren - De verdwenen kastelen van Schouwen-Duiveland, Doorn, 1960.
J. P. van den Broecke - Middeleeuwse kastelen van Zeeland, Delft, 1978.
C. Dekker - Zuid-Beveland, Assen. 1971.
A. J. F. Fokker - Schouwen vóór 1600, Zierikzee, 1908.
H. Halbertsma - De zogenaamde hege wieren in Friesland en hun betekenis, in: It Beaken. 1949, p. 174-182.
J. A. Hubregtse - De vluchtberg te Duivendijke (Schouwen) in: O.M.R.O.L. 1929 p. 61-70.
A. Korthals Altes - Luchtfotojacht op vergeldingswapens in Nederland 1944-1945 in Spiegel Historiael 1984, p.
114-119.
S. F. Kuipers - Een bijdrage naar de kennis van de bodem van Schouwen-Duiveland en Tholen naar de toestand
voor 1953, Wageningen, 1960.
S. F. Kuipers - Dammen en dijken uit de 11e en 12e eeuw in de polder Schouwen in: Kroniek van het land van de
zeemeermin (Schouwen-Duiveland), 1982 p. 5-31.
J. C. de Man - De vluchtbergen in Schouwen, de Bevelanden en Tholen in: A.Z.G. 1897 p. 1-142.
P. L. Tack - De Walcherse werven in: A.Z.G. 1938 p. 89-119.
J. A. Trimpe Burger - Onderzoekingen in vluchtbergen in: Ber. R.O.B. 1957/58.
J. A. J. Vervloet - Kasteelbergen in Zeeland in: Geografisch Tijdschrift 1980.
De vliedbergen in het kustgebied van Vlaanderen, Zeeland en Zuid-Holland, Amsterdam, 1969.
30
