nie, dae binne noe vee onhelokkehe bezinnenwat de kinders nie t'n hoeje komt, mee aol de
bevolken vandien. Want uut de hezinnen oor de staet ehrond, de kaareke ebouwd in de
maaschappij evurmd. Dit is wae: de ontevreedeneid is vee hrööter as vroeher, aolus mo
kunne, aolus motte z'ao, nie hoedschiks, dan mè kwaedschiks. Toch motte wilder nie ver-
heete, dat de jeugd van noe meer verleidehen eit as ons vroeher, te vee om op te noemen, in
dan motte wilder ons welles ofvraehe: wae mottut nae toe?
Vroeher was't nie hoed, nee öb. Ik was lienks in aolus, mèr op schoole most ik rèchs schrie-
ve. Ik ao wat klappen op m'n knookels oad, mee hevolg dak nog in aolus lienks bin, baolve
in 't schrieven. (Over opvoedkunde esprooke.) Noe is't oak nie hoed, nee Hezag kènne ze
nie mi, de hoeje nie te nae esprooke. Ik zou heen meester kunne weeze, 'k sloeg d'n êênen
mee t'n aoren dood. Oak heen opvoedkunde. 14)
Oortet nog hoed, dan zalder nog ëèl wat waeter deu Ziepe motte hae. Laemen een dieng nie
verheete, datte wilder toch in dit leeven esteld binne om onze plicht te doen, un ieder op z'n
eihe turrein in op z'n eihe wieze. In atte wilder noe ons eihe ik es op de achterhrond stelde,
dan zou ut al ëël wat beeter hae. Ik wil eindehe mee wat meester Koelman ons meehaf, toen
atte men van schoole hienhejonhens in meisjes, dae zulle dienhen in je leeven komme, die
ajje zelf zou wille doe, mè vö de buuren laete mot.
Wullum
De kern van Wullum" 's verhaal is, dat in tegenstelling tot 50 jaar geleden nu bij jonge
ren en ouderen vrijwel de wederzijdse bereidheid ontbreekt naar elkaar te luisteren en zich
voor eikaars ideeën open te stellen. Wat in de voorafgaande decennia nog mogelijk bleek
(zie de levensbeschrijvingen van mr. S. R. Bakker en mééster" W. P. L. Bakker): een met
hart en ziel gerichte belangstelling van oudere personen op de jeugd en hun problemen en
de volledige bereidheid bij de jongeren zich door de ideeën van ouderen te laten inspireren
en vormen, is thans meestal uitgesloten door de vele onhelokkehe gezinnen, wat de kin
ders nie t'n hoeje komt". Voeg daar nog bij, dat een groot deel van de jeugd geen gezag
meer kent, waardoor er per definitie geen kans is dat zij zich voor de ideeën van ouderen
openstellen, dan is daarmee op trieste wijze de crisissituatie verklaard waar in de kontakten
tussen de jongere en oudere generatie thans geraakt zijn. Als remedie noemt „Wullum" het
op de achtergrond stellen van ons eigen ik, waardoor inderdaad ouderen en jongeren weer
beter de ideeën en problemen van de andere generatie zouden kunnen aanvoelen en begrij
pen. In verband hiermee haalt hij de boodschap aan die hij bij het beëindigen van zijn
schooltijd van een van zijn onderwijzers 15> meekreeg. Daarom is het dubbel tragisch te ver
nemen dat nog maar kort geleden juist in „Wullum" 's eigen Bruinisse tussen jongeren en
ouderen (wellicht ook tussen oorspronkelijke „Brunaers" en van elders ingekomenen) geen
wederzijds begrip kon ontstaan over het voor velen gevoelige probleem: tennis op
zondag. 16)
Wij besluiten ons commentaar op „Jonherenjaer vuuventachtug" met enkele opmerkingen
over het dialectgebruik:
a. peeën dunne ,,de suikerbieten uitdunnen enz.", een in Zeeland en westelijk Noord-
Brabant zeer bekende technische term in de bietenteelt, zie Taal en Tongval XXXII
(1980), p. 166/167, noot 3;
b. juun vó d'n dorden (op Goeree-Overflakkee om den dorden, zie Landheer, p. 190 bij
juun en WZD, p. 164_a bij derde) „lett. uien voor een derde(deel), d.w.z. het recht op
xh van de opbrengst van een uienland, als men dit gedurende de teelt voor de eigenaar
114
