Vrijdag 17 mei 1940
Omstreeks 05.00 uur kreeg de commadant van de 162e Batt. Lu.A. opdracht om zijn stuk
ken van Haamstede te verplaatsen naar Rengerskerke, Kerkwerve en Nieuwerkerke en ze
dan in te zetten voor het vuren op landdoelen. Intussen waren echter om 02.30 uur al Duit
se troepen op het eiland aangekomen. Tijdens het verplaatsen van de stukken raakten de
soldaten in krijgsgevangenschap. Later op de dag werd De Ruyter van Steveninck te
Haamstede eveneens gevangen genomen en naar Zierikzee overgebracht. Daar brachten al
le krijgsgevangenen de nacht door op het veld. Voor de mannen van het detachement
Haamstede was de strijd voorbij. De „kanonnen, temidden van vogels en wild zwegen.
Het verhaal is nog niet ten einde. Niet ver van het vliegveld stak hoog boven de duinen uit
de vuurtoren, die sedert 1937 in opvallende rode en witte banen was geschilderd. In de
vuurtoren bevond zich een onderdeel van de Marine-Kustwacht (post Schouwen) welke niet
onder het vliegparkcommando viel. De commandant van de post, luitenant Houtman, vroeg
na het bombardement van 13 mei versterking aan De Ruyter van Steveninck, omdat zijn ei
gen mensen geheel overspannen waren geraakt en 's nachts geen wacht meer durfden lo
pen.
De „landsoldaten" bleken echter al evenmin standvastig. Ook zij durfden de toren niet
meer te verlaten. Tenslotte klaagden de kustwachtsoldaten dat hun eigendommen niet
meer veilig waren. Ten einde raad heeft de commandant de „versterking" toen maar weer
weggestuurd. Dat was op 16 mei. Ter afsluiting van de gebeurtenissen te Haamstede volgen
wij het relaas van luitenant Houtman.
„Den 17en Mei om 08.15 was de telefonische verbinding met M.C.P. Zierikzee verbroken
door bezetting aldaar door de Duitsche weermacht. Hierna zijn door mij alle geheime stuk
ken en boekwerken verbrand. Ten 10.30 uur d.a.v. diende de 2e luitenant Schouten (Com
mandant van de 162e Batt. Lu.A.) van het 's morgens vertrokken luchtdoelartillerie bij mij
aan, mededeelende, dat geheel Schouwen en Duiveland zich overgegeven had en een
Duitsch militair voor het hek der post stond in afwachting of door mij al dan niet tegenstand
geboden zou worden. Het thans nuttelooze van tegenweer inziende, is door mij aan luite
nant Schouten verzocht, voornoemde Duitsche vertegenwoordiger der militaire weermacht
tot mij te geleiden. Waarna de overgave der post volgde en mij werd verzocht de wapens te
ontladen en de bemanning op de post bijeen te houden. De wapens en militaire kleding der
Genie werden enkele uren later daarna door de Duitsche weermacht ingenomen en vervol
gens de jongens weggehaald, die scheerbenodigdheden, dekens en een klein valiesje mede
mochten nemen.
Korporaal-kustwacht Verspoor en ondergeteekende zijn tenslotte op de post achter kunnen
blijven. Met spoed zijn daarna de eerste dagen benut om alles te ordenen en kooien, plunje
en overige goederen van het marinepersoneel in het verblijflokaal afgesloten. Geregeld zijn
er Duitsche militairen op de post geweest en is door mij de post geen enkel oogenblik verla
ten. Vanaf 25 mei is er een vaste bezetting van vier man in Centrale en Lichttoren en mij de
toegang tot de lichttoren ontzegd. Alsmede het maken van luttele aanteekeningen over we
der en regenopname. Thans is mij toegestaan, naar aanleiding van Uw schrijven (Chef van
de Marine-Kustwacht, D.C.M. Hetterschij) dit werk te maken. Overigens militairen correct.
Haamstede, 30 mei 1940."
129
