aantal zich vertakkende kreken. Op andere kaarten worden schorren wel aangeduid met de
woorden gors of meyland. Er staat bij deze schorren geschreven Hardemee en Sonneschijn.
De schorren waren onder de naam Buijzepolder in 1628 ingepolderd, maar in 1645 geïnun
deerd. Herdijking geschiedde in 1671, maar in 1695 volgde een nieuwe overstroming en liet
men het land aan de natuur ]9).
Andere kaarten van Schouwen-Duiveland tussen 1650 en 1750
In dezelfde tijd als onze kaart verscheen de Visscher-Romankaart van Zeeland met ook een
afbeelding van Schouwen-Duiveland. De oorspronkelijke schaal van deze kaart is ca. 1
42.000. Schouwen-Duiveland is daarop dus kleiner afgebeeld dan op de kaart van Ver
burcht (schaal 1 16.000).
Aangenomen mag worden dat de kaart in 1656 haar definitieve vorm heeft gekregen. 20)Za-
charias Roman heeft de kaart van Zeeland samengesteld uit de hem ter beschikking staande
gedrukte en getekende kaarten (o.a. polderkaarten). De kaart van Schouwen-Duiveland van
Verburcht geeft een heel ander beeld dan die van Visscher-Roman en de kaart van Ver
burcht is hiervoor ook niet gebruikt.
De Visscher-Romankaart van Zeeland is een fraaie wandversiering. Bij de samenvoeging
van de kaarten van de verschillende eilanden zijn de onderlinge afstanden van de eilanden
te klein geworden, omdat daarvoor geen metingen verricht zijn. De wegenloop op de Kop
van Schouwen is op de kaart van Verburcht veel nauwkeuriger aangegeven en is ook verge
lijkbaar met de latere topografische kaarten.
Een navolging van de Visscher-Romankaart is de kaart uitgegeven door Wed. J. Ottens en
Zoon ca. 1700: „Nieuwe kaart van 't eiland Schouwen en Duiveland, zijnde het vrugtbaarste
gedeelte van het graefschap van Zeelant".
Wel duidelijk verwant met onze kaart is de kaart door Cornelis de Kanter uit 1748 met als
titel: „Nieuwe kaart van het eiland Schouwen en aanhorige polders als mede van geheel
Duiveland opgemeten door Daniël Verburcht schepen en raad der stad Zierikzee, en op
nieuw opgenomen in den jare 1747, met alle vooroevers en met alle Batterijen". Uitgegeven
door Is. Tirion 1748 (schaal 1 31.000).
Zeer bekend wordt tenslotte de „Kaarte van Schouwen-Duiveland", meetkundig opgeno
men door D.W.C. en A. Hattinga in 1752 en uitgegeven te Amsterdam door Is. Tirion in
1753 (schaal 1 54.000). Ook deze kaart mogen we beschouwen als opvolger van de kaart
van Verburcht.
Op het Rijksarchief van Zeeland in Middelburg bevinden zich nog drie kaarten die door de
broers Hattinga gekopieerd zijn:
„Zuidervierendeel van Schouwen" (schaal 1: 16.000) 1739, „Oostervierendeel van Schou
wen" (schaal 1 15.000) 1746 en de zeer interessante: „Kaarte van 't Poort-Ambagt der
Stadt Zierickzee, gecopieert en verkleynt door ons ondergeschrevene na een kaarte be
rustende op het Stadshuys tot Zierickzee met bijvoeginge der groote van de bevangen of
hoeken en verplaatsing der numers volgens het laaste vernieuwde veltboek de anno 1746 al
dus gedaen". Ook deze kaart (schaal ca. 1 12.000), waar we helaas niet verder op ingaan,
werd gekopieerd naar Verburcht.
De wapens
Tenslotte nog een paar opmerkingen over de wapens rondom de kaart door Arnoldus van
Anthonissen in opdracht eromheen geschilderd, waarbij niet wordt ingegaan op de heraldi
sche betekenis.
18
