Geuze, voorzitter van de Zeeuwsche Vereeniging voor Dialectonderzoek, die hij naar het
voorbeeld van de Leuvense taalkundige Geerts liet horen bij de opening van de Zeeuwse
dialectendag op 22 oktober 1983: „Het dialect is de taal die we zijn, het Nederlands is de taal
die we hebben",1zeer waar en in het bijzonder ook van toepassing op de Zeeuws sprekende
bevolking van het gebied tussen Haringvliet en Oosterschelde.
Het wonen van „Keesje Benders" en zijn familie heeft „Bêênekluuver" vakkundig in kaart
gebracht door de hier als illustratie bijgevoegde plattegrond van zijn geboortehuis.2Het
bevond zich aan de noordkant van de haven en bestaat nog steeds, tegenwoordig met het
huisnummer 7. Op een hier niet bijgevoegde gedeeltelijke plattegrond van Brouwershaven
van 1980 (schaal 1 500) heeft de auteur enkele openbare gebouwen en woningen
omstreeks 1920 ingetekend en daarop bij nummer 13 (geen huisnummer!) vermeld: „L B.
Jonker (veeverloskundige)". Dit was de vader van „Bêênekluuver" en de situering van diens
huis komt exact overeen met het geboortehuis van „Keesje Bènders" op de eerder
genoemde plattegrond. Beide vertonen namelijk aan de achterkant een uitbaning naar de
Nieuwstraat bij de hoek van de Molenstraat. Na deze gedetailleerde toelichting van „Keesje
Bènders' woonomgeving laten wij thans het begin volgen van „Bêênekluuvers"
jeugdherinneringen
Keesje Benders van Brouwershaven omstreeks 1920
Ie êête Keesje, of om 't voluut te zaahen: Keesje Bènders. Ie was noga klein van stik in 'n hitje
mje es uutevaole, daerorn zeie de maansen aoltiet Keesje teehenz'n in plekke van Kees. Keesje
was (voorlöpig temissen) dejongsten uut'n bezin van drie binders. Z'n zuster To was mum
drie jaer omver in mit z'n broer Arjaon schilde'?/ zowathoedjaer. Ze waereaole drie ehore
in Brouw in 'n klein uusje an de noordkant van de kaoje. Keesje in 1914. Ie za dus an 't begin
van m 'n verael 'n jaer of zèsse ewist
Vut 't raem van 't hezèllugge voorkaemertje zat z'n moeder achter de witte gerdientjes zó
graeg te kieken nae de drukte op de kaoje. De visserschuutjes mitgornèt, de boerewaehens mit
suukerpeen in gae zó ma deur, d'r was aoltiet wè wat te beleeven.Jaa, moeder Bènders was 'n
pront wuufje, da kojje zó wè zie.
Achter 't uus was 'n möóje langen tuun, die uutkwam op de Nieuwstraete, zödoende kofje
naegae oe lang dien tuun wè was. An 7 aande van den tuun, net naest depoortdeure, ao
Keesjes vaoder, LeendertBènders, 'n kippekot etummerd. In da kot zatn krootje kippen mit 'n
aene. 'n Kwaejen aene! Mittien aene mos je uutkieke, want die zat in 'n tiet van 'n öhenblik
booven op je'n öót. De s??iêêrlap.' 'tEitan ók noe zó lange mi eduurdof Keesjes vaoder ei korte
métten mit z'n emaek-t. „Bin jie noe êêlemaele zot, smeerehen aene, 'k zajoe eeven aalpe!"
Jaa, dieri tuun. As Keesjes vaoder mar eeven in de heleeheneid was, dan zat 'n, waarkzaem
assen was, in z'n tuuntje. Spitte, liefst twêê speeten dieperieve, póóte, plante, zaoje, wieje
mitte schreepel, lóöppadjes anlaahe tussen de baadetjes mislae, spienaozie, peetjes, krooten,
raopjes, snieslae in gae zó ma deur. Bienaeaalk.e dag moster ewied óóre, want vuulte waster
aoltiet in da groeide mèëstd nog order dan de groente ók.. Voor in den tuun, vlak bie 'n
gróöten bööm wae aalk. jaer noordollanse suukerpeeren ankwaeme, stienge de rebarber-
planten mi blaeren az'n parapluu zó gróót in mil ëële dikke steelen, want dae hieng 't om.
Dae kon Keesjes moeder van die lekkere rebarbermoes vari klaermaeke mi vee suuker in 'n
êêleboelkrenten d'r in. Dagieng mëësta schóón op, want da vonde z'aolemaele eeven lékker.
Nae 't eeten mocht Keesje mêêsta in de keuken de pa/me schöónmaeke. Ie was per slot van
reekenie/ig de jo?igsteri. Nog wè temissen!
„Bêênekluuver"
124
