beginnen, maar die traditionele kennis was nog niet zo in hem vastgeroest dat hij er niet
onderuit kon. De lessen in ramistische filosofie die hij bij Snellius had gevolgd, hadden hem
voor een volledige acceptatie van het overgeleverde denken behoed. In Zierikzee was geen
omgeving aanwezig om hem alsnog in het traditionele vaarwater te brengen, en er was ook
geen gezelschap voorhanden dat zijn afwijken van de aristotelische opvattingen in discussies
meteen had kunnen afstraffen. Nieuwe voorstellingen, die het bestaande systeem op
bepaalde punten tegenspreken, verkeren altijd in het nadeel, omdat ze kracht van de
systematiek nog missen. Vandaar bijvoorbeeld dat in de universitaire wereld - ook in Leiden
het aristotelische systeem zo lang dominant is geweest. Onderwijs legde namelijk toentertijd
meer nadruk op systematiek en orde dan op inhoudelijke vernieuwing van onderdelen. De
afwezigheid van een kritische, in traditionele kaders denkende omgeving maakte mogelijk
dat Beeckman zijn ideeën vrijelijk ontwikkelde en zij gaf zijn denken voldoende ruimte om
ze te ontwikkelen tot een alternatief "systeem". Op grond van dergelijke overwegingen
kunnen we tot de slotsom komen dat het al met al toch niet zo vreemd is geweest dat de
eerste beginselen van de nieuwe mechanistische natuurfilosofie in het tweede decennium
van de zeventiende eeuw zijn gaan dagen bij een ontwikkelde ambachtsman in het ietwat
afgelegen Zierikzee.
72
