De rede van Brouwershaven in het derde kwart van de 17 de eeuw kopergravure door G, Bouttats te
Antwerpen naar een tekening van j. Peeters, uit: Comitatus Zelandiae).
(Streekarchivariaat Schouwen-Duiveland en Sint PhilipslandHistorisch-topografische atlas
(1566), de hertog van Alva doet van zich spreken (1568), de stad kiest de zijde van de Prins
van Oranje (1572), en tenslotte wordt de stad verwoest door Spaanse soldaten 1575). Al deze
gebeurtenissen vormen het decor waarin De Roocle Lelije zijn activiteiten ontplooit. Juist
omdat deze gebeurtenissen een grote invloed hebben op Brouwershaven, is het raadzaam er
enige aandacht aan te besteden.
Op 30 december 1566 gaat de stad en heerlijkheid Brouwershaven over uit de erfenis van
Maximiliaan van Bourgondië naar Philips II.
Volgens W. S. Unger en J. Westendorp Boerma (11) heeft hij ƒ72.000,-- als koopsom betaald,
waaraanop zijn minst/ 32.000,--(p. 30) bijgedragen werd door de inwoners van de stad en
heerlijkheid.
Philips II verleende aan Brouwershaven een uitgebreid privilege (12).
Voor deze studie is het van groot belang dat het in dit privilege aan Brouwershaven voortaan
toegestaan wordt jaarlijks een paardenmarkt te houden. De tekst van de betreffende passage
luidt:
"dat zij zullen moegen institueren, opstellen en houden ten eeu wigen daegen in den voirscr.
stede van Brouwershaven een generaeljaermerckt, duyerende veerthien dagen, innegaende
telcken den zevenendetwintichsten dach van Angus to ende eyndende den negenden dach
van Septembri daernaer volgende, waerinne wij oock. consenteeren een peerdemerekt
begrepen te worden, dewelcke men houden sail op den lesten dach derselver maent van
A ugusto" (p.20).
(Welnu), het gegeven dat er te Brouwershaven een jaarlijkse paardenmarkt gehouden werd,
kan van belang zijn voor de interpretatie van Een esbatement van een Crijschman die een
buermanspaert steelt De vraag is of de aanwezigheid van een paard en een paardenmarkt
79
