Dit geschiedde dan kort voor de stadsbrand van 1466 waarbij de oude kerk te gronde
ging15), waarna in de daarop volgende decennia de nieuwe laat gotische kerk gebouwd
werd. Dit was het kerkgebouw dat zoals bekend in 1832 op zijn beurt afbrandde. De brief
levert ons ook het gegeven dat de uitvoering van de werkzaamheden aan de kerk in handen
van plaatselijke ondernemers was.
Voor onze kennis van de 15e eeuwse bouwaktiviteiten aan de kerk is tenslotte de tekst van
het derde stuk van belang, dat vanwege de chronologie als bijlage I volgt. De inhoud van
deze oorkonde was summier al door De Vos in 1921 bekend gemaakt16), maar de volledige
tekst wordt hier voor het eerst gepubliceerd. Albrecht van Beieren, toen nog ruwaard
gouverneur) van Holland en Zeeland, verbond in 1378 een college van kanunniken aan de
St. Lievens.17) Het grotere aantal personen, dat sinds dat jaar aan de kerk verbonden was,
bracht met zich mee dat de bestaande ruimten te klein werden. Albrechts tweede zoon Jan
van Beieren (die sinds 1419 de feitelijke macht in handen had in de graafschappen, nadat zijn
nicht Jacoba en haar manjan IV van Brabant het bestuur hadden overgedragen) gaf daarom
op 11 september 1422 aan de deken en het kapittel toestemming een ruimer kapittelhuis en
librije (bibliotheek) op te trekken. Daarvoor mocht het koor van de kerk aan de zuidkant
uitgebroken worden. Of deze toestemming tot een daadwerkelijke bouw heeft geleid, is mij
uit het artikel van Halbertsma18) niet gebleken. Aan het verkrijgen van de toestemming zal
ongetwijfeld hebben meegeholpen dat de Zierikzeese deken Mr. Hendrik Schatter een
vertrouweling van Jan van Beieren was en deel uitmaakte van zijn raad.19)
Conclusie
Ik hoop met deze publikatie aangetoond te hebben dat er nog steeds nieuwe gegevens te
vinden zijn. Dankzij twee brieven aan het Dordtse stadsbestuur kunnen wij het begin van de
Zierikzeese torenbouw nagenoeg op de dag af dateren en weten wij iets over de wijze van
fundering en het vervoer van het materiaal daarvoor. Bovendien weten wij nu dat er in 1458
nog aan de kerk gebouwd werd en in wiens handen de uitvoering lag.
Bijlage I
11 sept. 1422Den Haag. - Jan van Beieren geeft toestemming om het kapittelhuis en de librije
van de St. Lievensmonsterkerk uit te breiden.
Minuut: Algemeen Rijksarchief Den Haag Archief Graven van Holland nr. 212 f. 41 v.
Opschrift: Van den capittel tZerixee.
Johan etc.20) doen kond allen luden want Sinte Lebuijnskercke21) tot Zerixee nootliken
behoefft ter eren Goids ende der selver kercke orbar22) een ruymer capittelhuys ende een
libarrye dan sij nu heefft, so hebben wij onsen geminden den deken ende capittel der selver
kercken gegonnen23), georlofft ende geconsenteert, gonnen, orloven ende consenteren
mit desen brieve dat sij aen tchoer van der selver kercken zuytwaert sullen moigen doen
uutbreken ende aldair een capittelhuys doen maken ter meester orbar ende mynster schade
also himluden sail duncken dat der kercken nutte, eerlic ende orbarlic wesen sail, sonder
tegens ons dairan yet te verbueren off te misdoen. Dairom wij ontbieden ernstlic onsen
getruwen bailyu, burgermeysteren, scepenen, raide ende gemeynen porteren van Zerixee
dat sij den voirs. deken ende capittel dairin gonstich, gehulpich ende vorderlic sijn, want dat
onse wille is. In orconde.
Datum Haga XI septembri anno 22.
8
