was zijn gebit ook kwijt. Hij schreef een rapport en een paar dagen later moest ik bij de
Ortskommandant komen. Die was gauw klaar met het gevalvolgens hem was het die militair
zijn eigen schuld. Had hij maar niet op een rijdende tram moeten springen. En vooral nog met
een fiets.
De Beweging en wat dies meer zij. Er zat wel eens een N.S.B.-er in de diensttram naar
Haamstede. Soms maakte hij ruzie met een paar uit Zierikzee. „Ze moeten niet aan de
Beweging komen,zei hij dan. Ik zei nooit wat terug, maar ik dacht zooveel meer. Ook
tegenover de militairen hield ik me steeds op de vlakte. Ik keek wel uit.
Johan naar Duitsland. Alle mannen tussen de 20 en 40 jaar moesten in Duitsland gaan
werken. Johan moest ook. Met de andere mannen van Brouwershaven liep hij in de vroege
avond van 20 december 1944 naar Scharendijke. Ik fietste hem nog achterna met een
winterjas. Om achtuur was het vee, zal ik maar zeggen, ingeladen en kon de boot vertrekken.
Toen ik weer thuis was, dacht ik meer dan ik zei.
Granaten en eenmansgaten. In Brouwershaven was een schip met granaten aangekomen.
Het lossen begon op le Kerstdag 1944. De Weermacht liet ons maar één granaat tegelijk
dragen: de projectielen waren nogal zwaar en we mochten ze beslist niet laten vallen. Toen
het hele spul in het tonnenmagazijn lag, moesten we eenmansgaten gaan graven op al de
binnendijken totDreischor toe. De tram reed niet meer, maar het ging de goeie kant op, dat
zag ik wel.
Afvoer van delokomotieven van de tram op last van de Duitsers, Brouwershaven, 1943 (Uit: M. E.Jansen-Glas
en A. Gast, Brouwershaven zoals het was Zierikzee, 1972).
Onder vuur. Van Noord-Beveland schoten de geallieerden hun granaten ook af op
Brouwershaven. Ze hadden het vooral op de haven voorzien. Een tijdlang was het niet om uit
te houden en waren de vrouw en ik vaste bezoekers van de schuilkelder in de dijk. Het
124
