Dingeman van der Vliet (1792-1866), tenslotte, was afkomstig uit een oud en voornaam
regentengeslacht. Vele van zijn voorvaders hadden de stad Zierikzee in openbare functies
gediend. Hij was zelf ook lid van de gemeenteraad te Zierikzee. Zijn beroep wordt aangeduid
als makelaar in granen, maar waarschijnlijk heeft hij ook wel meekrap verhandeld. Hij bezat
veel land verspreid over Schouwen-Duiveland en een reeks van aandelen van de volgende
meestoven: De Zon te Zierikzee, De Roos te Brouwershaven, De Zwaan te Ellemeet, De
Kapel te Nieuwerkerk, de nieuwe meestoof te Bruinisse, de Nijverheid te St. Maartensdijk en
van de meestoof van Scherpenisse. In de garancinefabriek had hij de verantwoordelijkheid
op administratief en commercieel terrein. Samen met Ochtman vormde hij zodoende de
dagelijkse leiding van de fabriek.
De hiervoor vermelde gegevens over de oprichters van de garancinefabriek in Zierikzee
maken duidelijk dat deze oprichting vooral verklaard moet worden vanuit het bij elkaar
komen van de technisch-chemische achtergrond van Johan Hendrik Ochtman en de
betrokkenheid bij de meekraphandel van de overigen (behalve Lijbaart). Voor iemand met
een chemische achtergrond als Ochtman was de oprichting een manier om, als succesvol
fabrikant, zijn positie te verbeteren en zijn maatschappelijk aanzien te vergroten. Voor de
handelaren in meekrap was de opkomst van de garancine-industrie één van de elementen in
het offensief dat binnen de meekrapnijverheid op gang kwam om de concurrentiekracht van
de Nederlandse meekrap te verbeteren. Opvallend is dat familierelaties tussen de oprichters
bij deze oprichting, anders dan bij vele andere firma's, geen rol hebben gespeeld.
Persoonlijke contacten, zakenrelaties en de elkaar aanvullende achtergronden zullen de
doorslag gegeven hebben.
De eerste moeilijke jaren 1846-1849)
Het eerste levensteken van de garancinefabriek in de bronnen is een brief van Ochtman aan
het gemeentebestuur van Zierikzee gedateerd 8 september 1846, waarin hij vraagt of de
de oorspronkelijke fabriek in IW"
de uitbreiding 1852 53
uitbreiding» en) uit 1853 en of 1855
dc rjcincnulcnj 185"- 58)
k\\\\\\l de meckrapwis:
1279 liet laboratorium
Figuur 1:
Plattegrond van de garancinefabriek te Zierikzee. De fabriek aan de Nieuwe Bogerdstraat was gelegen op de
plaats van het tegenwoordige parkeerterrein. De verschillende uitbreidingen zijn in de figuur aangegeven. De
cijfers op de plattegrond geven de kadastrale nummers van sectie B aan in 1857 (de tekening is aan een
kadastrale kaart uit dat jaar ontleend). De oorspronkelijke fabriek lag in 1847 in de kadastrale sectie B
nr. 630. Lijbaart woonde toen in bet pand nr. 1093
64
