Schor en slik voor de polder Oosterland langs het Mastgat (1989).
'fotoF. Beekman)
twijfelachtige waarde gemaakt. Reusachtige plannen voor autosnelwegen en spoorlij
nen dwars door de delta, en voor zeehavenindustrieterreinen in het oostelijk gedeelte.
Door het uitvoeren van de stormvloedkering in plaats van de oorspronkelijk geplande
gesloten dam heeft de Oosterschelde in elk geval voor een groot deel zijn unieke
karakter en zijn natuurwaarde behouden. Daarbij zijn er wel belangrijke waarden
verloren gegaan, door de demping van het getij is het intergetijdegebied sterk in
oppervlakte afgenomen, en juist dit gebied is zo belangrijk als fourageergebied voor de
watervogels. Vooral de scholekster heeft daaronder te lijden. Een ander gevolg van het
gereduceerde getij is een verminderde dynamiek in de geulen. Opslibbing en
aanzanding nemen tengevolge daarvan af, en de geulen worden minder diep. Het totale
relief van de Oosterschelde wordt dus minder sterk en dat zal nog tot een verdere
afname van het platen- en slikkenareaal leiden. Tengevolge van de dijkversterkingen
met moderne materialen (asfalt en beton) zijn ook de steenglooiingen langs de dijken
sterk in omvang verkleind. Deze „Zeeuwse rotskusten" vormen een ideaal woongebied
voor veel planten- en diersoorten en staan bekend om hun grote rijkdom aan soorten.
En ook is het wijdse landschap van de Oosterschelde sterk beinvloed door de grote
waterbouwkundige werken, die de horizon nu afsluiten: stormvloedkering en Zeeland-
brug.
Maar het Deltaplan heeft ook winst gebracht. Door de aanleg van Philipsdam en
Oesterdam is de Oosterschelde nu practisch vrij van aanvoer van Rijn- en Maaswater. Het
is nu van een estuarium een zuivere zeearm geworden, en dat heeft de waterkwaliteit
duidelijk bevorderd. Het water van cle Oosterschelde is schoner, helderder, zouter en
warmer geworden en dat is weer gunstig voor veel soorten. Zeegras en wieren krijgen
meer kansen, en ook de visetende vogels komen in het heldere water beter aan hun
trekken. De opmars van de aalscholver is hier een sprekend voorbeeld van.
De toekomst van de Oosterschelde staat of valt met de kwaliteit van het beheer. Het
gebied is ook recreatief sterk in de belangstelling gekomen, en dat leidt tot verstoringen
door zeilers, pierenspitters, surfers, speedbootvaarders en plaatwandelaars. De herintro
ductie van de zeehond die sinds de jaren zestig uit de delta is verdwenen, zal daarbij een
leerzaam experiment zijn. Inmiddels is ook een belangrijke stap op de weg naar
106
