Winkelpuien
Wanneer een gedeelte van een oorspronkelijk woonhuis als winkel in gebruik genomen
wordt, botsen vaak de eisen van nu met de waarden van vroeger. De openheid van de
moderne winkelpui, gericht op het binnenlokken van het publiek, is in feite strijdig met
het gesloten karakter van de traditionele woonhuisgevel. Daar tegenoverstaat echter dat
de combinatie winkel-woonhuis reeds lang bestaat en dat het een van oudsher bij de
handel behorende gewoonte is om de koopwaar naar de straat te brengen. Ook vroeger
paste men het pand aan: men moderniseerde het bovendeel en handhaafde beneden de
oude houtconstructie, onder meer omdat die goede mogelijkheden bood tot uitstalling
van Waren.
Tegenwoordig werkt men andersom. Het bovendeel van de gevel laat men intact en juist
de pui wordt gemoderniseerd. In het centrum van Zierikzee, waar een groot deel van de
woonhuizen een moderne etalagepui gekregen heeft, is te zien op welke verschillende
wijzen de traditionele bouw aan de eisen van de commercie is aangepast. Als gelukkige
oplossingen mogen gelden de apotheek op de Dam met een deur in Empirestijl en een
fraaie plafonddecoratie en de bakkerij op de hoek van de Melkmarkt en cle Schuithaven.
Geslaagd is ook de etalage van de juwelier op Havenplein 6, die op een fantasievolle
manier is uitgebreid naar de straat door middel van een losstaande uitstalkast in de stijl
van de pui. Het voorste gedeelte van het interieur is in de oorspronkelijke vorm
gebleven, daarachter bevindt zich een moderne winkelruimte.
Soms is het resultaat minder geslaagd. Zoals bij Havenplein 4 waar een interessante
neo-renaissance winkelpui met mooi houtsnijwerk, op zichzelf een negentiende eeuws
monument, geschonden werd en gecombineerd met reclames in knallende kleuren.
Een specifiek probleem ontstaat wanneer een winkelbedrijf intrek neemt in een aantal
panden naast elkaar. Men wil dan graag van de etalage aan de straat één geheel maken,
en idem van de ruimte daarachter; voor het stadsgezicht en de oude huizen is het echter
wenselijk dat de panden hun individuele karakter behouden.
Zierikzee, Appelmarkt.
Een compromis. fotoP. van den Heuvel
31
