Aangepaste nieuwbouw
Bij nieuw bouwen in een oude omgeving komt het aan op een harmonieus samengaan
van het nieuwe gebouw met de oude omgeving. Als er sprake is van een hoogwaardig
milieu is het zaak dat het nieuwe de waarde daarvan niet vermindert, maar zo mogelijk
vermeerdert.
Lang niet altijd wordt door namaak-oud waarde toegevoegd. De keuze voor quasi-oud,
eventueel met gebruikmaking van oude fragmenten, is in sommige gevallen te
verdedigen als een vorm van onzichtbare stoppage van een weefsel dat schade heeft
opgelopen. Zij is echter niet zonder meer de voor de hand liggende. Net als bij
restauratie zijn er diverse oplossingen denkbaar. Het komt er op aan te zoeken naar een
goede oplossing voor het geval in kwestie, en dat kan ook toepassing van eigentijdse stijl
zijn. Wat volgens de stijlprincipes van onze tijd wordt ontworpen contrasteert per
definitie op een aantal punten met het oude, maar contrast betekent op zich zelf nog niet
disharmonie. Die laatste ontstaat pas als het nieuwe door schaal, kleur of gewilde
vormgeving het oude in de omgeving negeert.
Wie in oude omgeving bouwt kan zich niet zo vrij uitleven als wie bouwt zonder dat hij
met een milieu te maken heeft. Hij moet over extra inzicht en smaak beschikken. Zijn
kunde en ervaring moeten niet alleen het moderne bouwen omvatten, maar ook de
hoofdprincipes van het oude bouwen en hij moet zich daarmee op een bepaalde manier
verbonden voelen. Menselijke kwaliteiten als bescheidenheid en gemeenschapsgevoel
geven mede de doorslag.
Op Schouwen-Duiveland, waar het oude kwantitatief en kwalitatief soms zo domine
rend aanwezig is, speelt de kwestie van de aanpassing een belangrijke rol. De
voorbeelden van wat op het gebied van aanpassing tot stand gebracht is, kunnen dienen
als ervaringsfeiten en referentiekader voor degenen die ontweipen en voor hen die
geroepen worden om te oordelen en zo nodig bij te stellen. Het oordeel zal wisselend
blijven, maar wel mogen we verwachten dat een algemeen gevoelen sterk genoeg zal
blijken om het extreme uit te bannen. Extreem zowel in de categorie van quasi-oud en
dus kitsch, als in die van gewild modern, voor zijn omgeving te modernistisch.
Dreiscbor, Ring boek Meelsiraat.
(foto: P. van den Heuvel)
Zierikzee, Verrenieuwstraat
(foto: P. van den Heuvel)
35
