Grevelingendam, de Haringvlietbrug, de Zeelandbrug, de Oosterscheldedam en de
Philipsdam is de ontwikkeling van vooral de recreatie meer dan in het kwadraat
gestimuleerd. De wet van het kwadraat wordt aanmerkelijk overschreden doordat de
vestigingsfactoren voor de recreatie uitzonderlijk goed zijn. Voor de industrie geldt het
omgekeerde.
De verkeersverbeteringen hebben voor Schouwen-Duiveland wel een uiterst belang
rijke invloed gehad, zij het dat de effecten vooral de recreatie golden. Intern zijn twee
zaken van belang: de concentratie van landbouwhavens en de vervanging van tram
door busvervoer. De Rotterdamsche Tramweg Maatschappij RTM) heeft zoals wij zagen
een positieve invloed op de ontwikkeling gehad. Uit destijds door het E. T. I. en ir. A. H.
H. Robbé Groskamp samengestelde rapporten bleek dat de bevolkingsdichtheid te
gering was voor een voldoende frequentie, temeer daar het goederenvervoer sterk
daalde. Daar kwam bij dat de gehele infrastructuur in 1953 vernietigd was en er zeer
hoge investeringen voor herstel nodig waren. Ook het net van hoofdwegen onderging
na 1953 grote verbeteringen. Met een net van buslijnen kon een grotere souplesse
worden bewerkstelligd. Overigens zou in het tijdperk van overvolle autowegen en van
noodzaak voor beter openbaar vervoer de tram weer uitstekende diensten kunnen
bewijzen.
Schouwen-Duiveland beschikte in 1953 over 14 grotere en kleinere (landbouw) havens.
Zierikzee met een aan- en afvoer in 1952 van 119 miljoen kilogram was daarvan veruit de
grootste. Met 33 miljoen kilogram nam Brouwershaven de tweede plaats in, gevolgd
door de Beldert-Dreischor (20 miljoen kilogram), Bruinisse (14 miljoen kilogram),
Burghsluis 13 miljoen kilogram) en Scharendijke 12 miljoen kilogram). Bij de meeste
havens overwoog de afvoer, bij Zierikzee de aanvoer (70 procent), wat voor wat betreft
de regionale funktie duidelijk spreekt. In het kader van de Deltawerken heeft er een
rigoreuze concentratie plaatsgevonden.
Aanleg Grevelingendam 1964
(Coll. Slreekarcbivariaat Schouwen-Duiveland en Sint PhiHpsland)
51
