De veerdiensten van Maas en P.S.D. werden door deze nieuwe verbindingen overbodig
en opgeheven. De afstand van Zierikzee naar Rotterdam werd veel korter, van 110 km via
Zijpe en de Moerdijkbrug naar 75 km over de Grevelingendam. Daarnaast was nog een
duidelijke tijdwinst, doordat er voortaan niet meer uren gewacht hoefde te worden op
afvaarten van overvolle veerboten. De toegangswegen naar de nieuwe verbindingen
werden de volgende jaren aangepast. In 1964 werden er 393-601 auto's overgezet van
Zijpe naar Anna-Jacobapolder. De P.S.D. vervoerde dat jaar 111.698 auto's en 558
vrachtauto's over de Oosterschelde. Het aantal motorvoertuigen dat in 1966 de
Zeelandbrug passeerde was: 911-879 personenauto's, 53-296 lichte vrachtauto's en
16.258 zware vrachtauto's. Het verkeer naar Schouwen-Duiveland werd door deze
nieuwe verbindingen meer dan verdubbeld. Tot 1980 nam het aantal motorvoertuigen
jaarlijks toe met ongeveer 9%, daarna stabiliseerde het op ongeveer 2,5 miljoen per jaar.
Deze cijfers moeten met enige voorzichtigheid worden geïnterpreteerd, omdat bij de
Grevelingendam pas in 1970 een telkabel kwam, zodat er geen volledig beeld van de
verkeerstoename in 1966 is gegeven.
In heel Nederland was er in de jaren '60 sprake van een forse verkeerstoename door de
sterke groei van het aantal particuliere auto's van 552.000 in 1965 naar 2.465.000 in 1970.
Op Schouwen-Duiveland nam het aantal auto's in dezelfde periode toe van 1.262 tot
3-276. Toch was er nergens in 1966 sprake van een verdubbeling van het verkeersaanbod
zoals op Schouwen-Duiveland.
Door de kortere verbindingen met Midden-Zeeland en het Rotterdamse industriege
bied en de toegenomen mobiliteit, ontstond de mogelijkheid om op Schouwen-
Duiveland te (blijven) wonen en elders te werken. Van 1965 tot 1975 nam het aantal
pendelaars toe van nog geen 100 per week tot ruim 700 dagelijks.
Door de betere verbindingen, de aanwezigheid van potentiële werknemers en het
verlenen van gunstige faciliteiten door de gemeente Zierikzee, kwamen er meer
industriële bedrijven naar Schouwen-Duiveland, hoewel de regio niet echt
geïndustrialiseerd werd.
De grootste toename in werkgelegenheid kwam in de dienstensector, waar verkeers- en
vervoersdiensten, het werk aan de Deltawerken voor een deel, en de horeca en recreatie
onder vallen. Er werden vele nieuwe winkels, campings en horeca-ondernemingen
geopend in Zierikzee en de Westhoek.
In de onderstaande tabel zijn de veranderingen qua werkgelegenheid zichtbaar
gemaakt.
Tabel totale werkgelegenheid van de beroepsbevolking op Schouwen-Duiveland
I960
1965
1970
1975
1981
1985
landbouw
3000
2300
1600
1200
945
935
visserij
145
165
185
185
185
185
nijverheid
1640
1505
2450
2350
3355
3000
diensten
2615
3600
3950
4450
4995
4850
totaal
7400
7565
8185
8185
9480
8970
bron: P.P.D./Arbeidsbureau.
De achteruitgang van de werkgelegenheid in de landbouw komt door mechanisatie en
schaalvergroting. De toename van het verkeer leverde een groeiend aantal recreanten
op, die de wateren, wegen en campings gingen bevolken op het eiland. Maar door hun
bestedingen op Schouwen-Duiveland, zowel in de winkels, als op de campings en in de
68
