vrede met Vlaanderen, waarbij Zeeland be-westen Schelde aan Vlaanderen bleef.
Bovendien werd bepaald dat dit gebied óf in Hollandse óf in Vlaamse handen
moest blijven. Daarom zou Floris de Voogd trouwen met de Vlaamse Beatrix, de
oudste dochter van Gwijde van Dampierre.
De Avesnes, een familie waarmee de Dampierres al een jarenlange vete hadden,
waren zo van erfopvolging in Holland en Zeeland uitgesloten. Veroorzaakster van
die ruzie, die om zou slaan in een niet te stuiten drang naar macht, was
Margaretha van Constantinopel. Zij was twee keer getrouwd. Uit beide huwelijken
had zij kinderen: de Avesnes en de Dampierres. Toen haar erfenis gesplitst werd,
kreeg Willem van Dampierre het rijke Vlaanderen, terwijl de Avesnes genoegen
moesten nemen met het economisch minderwaardige Henegouwen.
Dat de Dampierres geen Avesnes in het noorden wilden valt dus goed te begrij
pen. Immers, met hen in Henegouwen én in Holland en Zeeland zouden de
Dampierres ingesloten raken door hun erfvijanden.
De mooie plannen voor een huwelijk leidden tot niets. In 1258 al stierf Floris de
Voogd. De kleine Floris groeide verder op onder het regentschap van tante Aleid
van Holland, weduwe van.....Jan van Avesnes!
Kleine Floris trouwde na een aantal jaren, nu als Floris V, met Beatrix. Zijn expan
siedrift was groter dan die van zijn vroegere voogd: hij liet zich ontslaan van de
overeenkomst met schoonvader Gwijde van Dampierre. In 1296 verwijderde
Floris V zich nog verder van Vlaanderen door een bondgenootschap aan te gaan
met de Franse koning Filips de Schone. Koning Eduard van Engeland, verbolgen
door zo veel brutaliteit, verbood hierop zijn onderdanen de handel op Holland en
zocht kontakt met ontevreden edelen in Zeeland, waaronder Jan van Renesse.
Uiteindelijk leidden deze stappen tot de samenzwering tegen en de moord op
Floris V in datzelfde jaar 1296.
Dan komen we bij het zoontje van Floris V, Jan. Hij groeide, na zijn vaders dood,
op onder het toeziend oog van, alweer, de Avesnes. Diverse groepen streden na
de moord om de macht; Jan van Avesnes nam het Hollandse graafschap tenslotte
van Floris V over.
Zeeland tussen Avesnes en Dampierres
Alzo gebeurde het dat Vlaanderen toch door de vijandiggezinde Avesnes werd
ingesloten. Toen in 1301 Guy van Avesnes, broer van Jan, de bisschopszetel in
Utrecht verwierf, was de overwinning voor deze familie in het noorden kompleet.
De Vlaamse rechten op Zeeland waren ondertussen overgegaan van Gwijde van
Dampierre naar diens stiefzoon Gwijde van Namen. Voor hem werd de zaak
steeds ingewikkelder. In 1300 werd Vlaanderen namelijk volledig door Frankrijk
ingelijfd. Gelukkig voor Gwijde kwam in 1302 het volk van Brugge in opstand. In
de beroemde Guldensporenslag versloeg het volk het Franse leger. Gwijde meen
de zijn kans te moeten grijpen. Nü kon hij zijn erfgenamen, de Avesnes, wellicht
in Zeeland be-westen Schelde uitschakelen.
Om een aanval van de Avesnes is het zuiden onmogelijk te maken vernietigde
Gwijde eerst een operatiebasis in Lessen, Henegouwen. Hierna had hij zijn han
den vrij voor de herovering van zijn stukje Zeeland.
Willem van Avesnes ofwel Willem III, zoon van Jan, riep hierop Zeeuwse strijd
krachten bijeen om een vloot te vormen in de haven van Arnemuiden. Gesteund
door de Zeeuwse adel versloeg Gwijde Willems leger bij Veere. Willem zocht een
20
